64
Biyometri İnsanları Sayısal Verileı
Varoluşun Biyometrisi!
Bir zamanlar sadece askeri uygulamalarda kullanılan iris, parmak İzi tanımlaması gibi gittikçe artan sayıda ürün, güvenlik uygulamalarını günlük yaşamın bir parçası haline getiriyor.
lemine biyometri deniyor. Bunun için de, her insanda farklılık gösteren, parmak izi, iris ve retina şekli, yüz yapısı, el geometri­si, el yazısı ve ses gibi farklı özellikler kul­lanıyor. Her yöntemin kendine has avan­tajları ve dezavantajları bulunduğundan, kullanılacak uygulamanın hassasiyetine ve uygulanabilirliğine bağlı olarak, kişiyi tanımak için izlenen yöntemler değişebi­liyor.
Şifrelerde sayı yerine insan vücudunun bileşenleri
Biyometrik güvenlik sistemleri konusun­da uluslararası bir standart da söz konu­su. International Committee for Informa­tion Technology Standards (INCITS) (Uluslararası Bilgi Teknolojileri Standart­ları Komitesi) tarafından, parmak izi, iris-retina tabakası, ses tanımı gibi biyometrik tanımlama sistemlerinde kullanılacak iş­lemlere uluslararası bir standart getirme çabası sonucunda, örneğin, Türkiye'de bir banka hesabı ve parmak izi tanıma siste­mi bulunan bankama tiklerden, bankama-tik veya kredi kartı kullanmadan sadece parmak izini göstererek para çekebilen, bankacılık işlemlerine ulaşabilen bir kul­lanıcının dünyanın başka bir ülkesindeki bir bankanın da bankamatik cihazından, Türkiye'deki mevduat veya kredi hesabı­na ulaşarak, işlem yapmasını mümkün kılmak için gerekli olan standartlar belir­leniyor.
Dosya formatları, okuma yöntemleri, bilgilerin depolanması, değerlendirme şe­killeri... Biyometri teknikleri, bugün şim­dilik sadece dizüstü bilgisayarları açmak, dışsal sabitdiskleri kullanabilmek gibi nispeten küçük uygulamalar için kullanıl­sa da, parmak izi, iris, retina tanımlaması İşlemleri elektronik ticaret, web güvenliği gibi alanlarda da etkili olacak. Bu sebeple, dizüstü veya masaüstü sistemde bulunan tanımlama cihazına basılan parmak izi ile web üzerinden ulaşılan banka hesabında kayıtlı parmak izini karşılaştırmak için iki sistemin de okuduğu biyometri verilerin­de mutlaka bir standart oluşması gereki­yor ki, biyometri teknolojisi yaygın ve et-
izüstü bilgisayarınız çalışmak için, sizin siz olduğundan emin olmak istiyor, sabit diskinizle okuma yaz­ma yapabilmeniz için üzerine parmağını­zı bastırıp, ona sizden şüphe etmemesini göstermeniz gerekiyor. Günlük yaşamla­rımızı kaplayan sıradan uygulamalar, ar­tık bizi tanımak için sayılardan ve harfler­den oluşmuş şifrelere, pin numaralarına güvenmek istemiyorlar.
Bilgisayarlarımız daha güvenli çalış­mak İçin bizzat sahibinin parmak izini, retinasını, iris tabakasını, yüzünü gör­mek, sesini duymak istiyor. Biyometri olarak adlandırılan, insan vücudundaki
bu parçaların ölçümlendirilmesİ işlemi, artık dizüstü bilgisayarımızı başkasının kullanmasını engellemekten, bankama-tiklerden para çekmeye kadar pek çok uy­gulama için standart güvenlik prosedürü olarak hayatlarımıza girmeye hazırlanı­yor.
Matematik insan sırrını çözüyor: Gözlerin ve parmakların formülleri
Biyometri, insanın fiziksel veya davranış­sal özelliklerini tanımlamada sayısallaş-tırmayı ifade ediyor. Yani, bir insanı bilgi­sayarların anlayacağı şekilde, birler ve sı­fırlardan oluşan kodlar haline getirme iş-
CHIP | AGUSTOS 2002
65
Biyometrik Sistemler
kin bir biçimde kullanılabilsin.
Biyometrik güvenlik sistemlerini, en çok kullanılan yöntemlere göre yedi baş­lık altında toplamak mümkün.
Aktif olarak kullanılan biyometri sistem­lerinden biri de el geometrisini tanımak için kullanılan sistemlerdir. Kimi insan­ların parmak izi verdiklerinde, bir suçlu gibi fişlenmek duygusuna kapılmaları, bu sistemin gelişmesinde etkili olmuş. Par­mak izi yönteminin tercih edilmeyeceği alanlarda ihtiyaç duyulacak bir tanımla­ma sistemi arayışından yola çıkılarak ge­liştirilen sistem, bina girişlerinde, işyerle­rinde, fabrikalarda hatta sınır kapılarında kullanılabiliyor.
îşaret ve orta parmağın üç boyutlu fo­toğraflarını çeken cihaz, bu resmi, hafıza­sındaki resimlerle karşılaştırarak kullanı­cının kimliğini teşhis etmek mantığı ile çalışıyor ve bu işlem bir saniyeden kısa
Daha çok askeri uygulamalarda, silah kontrolü gibi çok kritik uygulamalarda, kullanıcının kimliğinde oluşabilecek şüp­heleri tamamen ortadan kaldırmak için kullanılan sistem, geçen yıl Florida'da, ka­labalık caddelerin kameralarla izlenmesi ve aranan suçluların yüz tanımlama yazı­lımları vasıtası ile tespit edilerek derhal yakalanması önerisi gündeme getirildi­ğinde, adından sıkça bahsettirmişti.
Sivil toplum örgütlerinin, insanların fişlenmesi ve devamlı'gözetlenmesi anla­mına gelen bu uygulamaya çok büyük tepki vermelerinin ardından, bu uygula-
PARMAK İzi; Teknoloji her türlü donanımın üzerine adapte olabiliyor.
Uygulaması en basit ve ucuz biyometri teknolojisi olduğu için hızla hayatımıza giren parmak izi tanımlama sistemleri, aslında yüzlerce yıldır insanların imzaları olarak kullandıkları parmak izlerini diji­tal teknoloji ile buluşturuyor. Dizüstü bil­gisayar sistemlerinin çalınması veya izin­siz kullanılmasına ya da kullanıcıların sık sık bilgisayarlarındaki onca şifreyi unut­masına karşılık, IBM'in, daha bu sene içinde, kolay ve etkili bir güvenlik sistemi olarak kullanmaya başladığı parmak izi sistemleri, hızla yayılarak mini USB sabit-disklere hatta farelere kadar her cihazın üzerinde görülmeye başlandı.
Bağlı olduğu cihazı, tanımlı kullanıcı­lardan başkasının kullanmasına izin ver­meyen parmak izi sistemlerinin yaygınla­şacağı ve bankamatik makin elerindeki iş­lemlerden, mağazalarda alışveriş yapmaya kadar pek çok alanda kullanılacağı tah­min ediliyor. Elbette, parmak izini yanın­da taşıyan kullanıcıların da cüzdanlarını onlarca banka ve kredi kartı ile doldur­malarına ve şifre hatırlamaya çalışmasına gerek kalmayacak. Ülkemizde de kolayca bulunan teknolojinin örneklerini parmak izi kontrolü des­tekli mouse (Secu-desktop 2000) ve­ya sadece parmak izi kontrolü yapan bir aparat ile (EyeD Hamster) gibi ürünlerde in­celemek mümkün.
Windows'u aç­mak, ekran korucuyu kapatmak, klasörle­ri gizlemek veya açmak gibi şifre girişi is­teyen uygulamaları parmak izinin tespiti­ne bağlayan farenin üzerindeki okuyucu­ya parmak bastırmak yeterli oluyor. Şifre hatırlamaya çalışmaktan, şifre çaldırma tehlikesinden, şifre yazma külfetinden kurtaran pratik ve güvenli bir teknoloji
ELin ŞEKLİ: Sadece iki parmağın üç boyutlu görüntüsü bile insandan insana farklılık gösteriyor.
sürüyor. Ancak, sistemin gerektirdiği do­nanımın, parmak izi sistemleri gibi küçük ve kolay taşınabilir olmayışı, el geometrisi sistemlerinin özel uygulamalardaki sınırlı kullanımlardan daha geniş kullanım alan­larına yayılmasının çok zor olduğunu gösteriyor.
: YÜZÜN BİyOMETrİSİ: Bilgisayarlar insan yüzündeki belirli noktaları karşılaştırarak insanları tanımlayabiliyor.
madan vazgeçilmişti.
Sistemin çalışması için, kameradan alı­nan görüntüdeki insan yüzünün belirli noktalarının bilgisayar tarafından işaret­lenmesi ve kayıtlardaki yüz resimleri ile karşılaştırılması gerekiyor. Yüzde tanım­lanacak işaretli noktaların sayısı arttıkça, ihtiyaç duyulan işlemci gücü de artıyor, ama tanımlamada hata olasılığı da aynı oranda azalıyor.
El yazısı tanıma teknolojisi, diğer biyo-nıetrik sistemlerden farklı olarak, sadece güvenlik için değil, aynı zamanda veri gi­rişi için de kullanılan ve diğer sistemlere oranla insanların hayatlarına daha fazla girmiş, daha fazla tanınan bir Teknoloji.>
CH1P l AĞUSTOS 2002
Biyometrik Sistemler
Avuçiçi bilgisayarlardan tablet PC'lere kadar pek çok bilgisayar sistemi, hatta ki­mi cep telefonları bile, bu teknolojiyi de­ğişik biçimlerde kullanıyor. Yabancı ban­kaların kimilerinde de, müşterinin imza­sını dijital ortamda kaydetmek ve daha sonra kimlik teyidi gerektiğinde tablet PC benzeri bir ortama tekrar atılan imza­yı ilk kayıtla karşılaştırmak, imza taklit etme vakalarına karşı banka görevlileri­nin göz yanılsamalarını devre dışı bıra­kıp, güvenliği dijital teknolojiye emanet
larının iris tabakalarını analiz ederek, klavyenin başına kimin oturduğunu be­lirleyecek ticari ürünleri mevcut. Aynı şe­kilde, binaların, evlerin kapılarına bağla­nan ve eve girecek veya çıkacak insanları gözlerinden tanıyarak kapıları açan veya kilitleyen sistemler, batılı ülkelerde çok yaygın olmasa da kullanılıyor.
Teknolojinin bir sonraki aşamasında, banka otomatları gibi sistemlerde, Pana-sonic'in İris tanıma ürünü "Authenti-cam" ürününde olduğu gibi, kullanıcının eğilip büzülmesine gerek bırakmadan, kişinin yüzünü bulup, gözüne odaklanıp, iris tabakasını analiz eden robot kameralar kullanılması ve insanların, parmak izlerini bile basmaya gerek kalmadan, hesaplarına ula­şabilmeleri, mağazalarda ödemele­rini yapabilmeleri gibi senaryolar üzeri­ne çalışılıyor.
AVUÇİçİNDEN GÜVENLİK: Avuçtaki kılcal damarların şekli farklı bir güvenlik uygulaması İçin kaynak oluşturuyor,
de kullanılıyor. Özellikle finans sektö­ründe, bankalarda, aracı kurumlarda müşteriyi sesinden tanıyarak kimlik doğ­rulaması yapan ve hizmet vermeye başla­yan ürünler, ses tanıma teknolojileri için en iyi örnekleri oluşturuyor.
ÖZEL KAMERA: Panasonic'in iris tabakasını analiz eden kamerası, insanda gözlerin yerini otomatik bulup odaklanıyor.
etmeyi sağlıyor.
Ancak teknoloji, imza kontrolü gibi spesifik amaçlarda başarılı sonuç verse de, el yazısı okumak gibi daha zor alan­larda şimdilik kat edilecek yollar olduğu gerçek. Örneğin avuçiçi bilgisayarlar ve tablet PC'ler el yazısı ile veri girişine ola­nak veriyor gibi görünse de, buradaki "el yazısı" tanımının, avuç içi bilgisayarın anladığı, "grafiti" isimli el yazısı olduğu­nu ve harfleri belli şekillere ve kurallara uyarak yazmak gereği, el yazısının klavye­nin yerini alması için daha fazla zamana ihtiyacı olduğunu gösteriyor.
Avuç içindeki kılcal damarların kızılötesi ışınlarla taranması mantığı ile çalışan teknoloji, diğer yöntemlere oranla, kulla­nımının zor olması nedeni ile yaygınlaş­ma potansiyeli taşımıyor, ancak belirli noktalarda, güvenliğin arttırılması amacı ile ek bir tanımlama sistemi olarak kulla­nılması mümkün. Düşük maliyeti ile otellerde, sağlık kurumlarında, düşük as­keri güvenlik bölgelerinde, fabrikalarda kullanımı mümkün olan cihaz, aynı el geometrisi sitemleri gibi, yüze göze tutu­lan ışınların rahatsızlığından veya par­mak izi basmanın yarattığı suçlu psikolo­jisinden kullanıcıları uzak tutmak adına yararlı bulunuyor.
Bir kapıyı açmak için buton'a basar gi­bi, sadece avucu bir tarayıcıya bastırma­nın yeterli olduğu sistem, sınırlı olsa da uygulama alanı bulabiliyor. Yine de, avuç İçindeki kılcal damarları ölçümlemek olanağı, yakın tarihte "smart rnouse" gibi bir kavramla, kullanıcısını tanıyarak çalı­şan fareler, joystick'ler üretmek isteyebi­lecek üreticilerin başvuracağı uygun bir teknoloji gibi görünüyor,
El yazısı tanıma teknolojisi gibi, ses tanı­ma teknolojisi de emekleme döneminden yeni çıkmış, henüz nereye gideceğini, ne yapacağını bilemez şekilde ortalıkta dola­şan bir teknoloji. Ses tanıma teknolojisi­nin ulaşması beklenen nihai hedef, klav­yeleri, fareleri ortadan kaldırarak bilgisa­yarlarla konuşarak iletişim kurmak, veri girişini konuşarak gerçekleştirmek. Ger-
MİKROFON: Ses tanıma teknolojisinin olmazsa olmazı bilgisayarlara insan sesini ileten mikrofonlar.
Göz bebeğinin ön kısmında yer alan iris tabakasını veya göz merceğinin ardında görme sinirlerinin toplandığı alan olan retinayı analiz ederek kullanıcının kimli­ğini tespit eden sistemler, askeri alanlarda sıklıkla kullanılıyor olsalar da, sivil kulla-nımlara çok rastlanmıyordu. Ancak bu teknoloji de hızla hayatlarımıza girme potansiyeline sahip. Şu anda Panasonic gibi firmaların, biraz geliştirilmiş bir web kamerası yardımı ile bilgisayar kullanıcı-
çi, bir word dosyasına, mikrofona konuş­mak yoluyla yazı yazmak hedefine ulaş­mak için henüz vakit var, ancak değişik alanlarda ses tanıma teknolojisi basarı ile kullanılıyor.
Cali Center olarak adlandırılan tele­fonlu müşteri hizmetleri servislerinde, müşterileri seslerinden tanıyan veya ko­nuşulanları anlayarak istenilen hizmeti sunan yazılım tabanlı ürünler, Türkiye'de
BİLGİ İÇİN
www.biometrics.org www.ergosis.com.tr
CHIP | AGUSTQS 2002
Güvenlik TeknoIojisi
Yüz Tanıma Teknolojisi
Hata oranı yüzde 50'leri bulan otomatik yüz tanıma, hava kor­sanlarının yakalanması konu­sunda hiç de başarılı değil. Bu sonuca Florida'da yapılan bir araştırma so­nucunda varıl­dı. Visionics sistemi bura­daki Palm Be-ach hava ala­nında dört hafta süre ile, 250 fotoğrafı bulunan 15 gönüllü tara­fından test
edildi. Teste katılan kişilerin ya­rısını tanımayan Visionics'in verdiği yanlış pozitif mesajlar da çok fazlaydı. Hafta içi yanlış me-
saj nedeniyle, hava alanında durdurulan kişilerin sayısı orta­lama bini buluyordu.
Söz konusu sistem rahatlıkla aşılabilir. Bir gözlük, farklı bakış
açısı veya sadece yetersiz bir ışıklandırma bile şüphelinin ta­nınmasını engelleyebilir. Bilgi için: www.visionics.com
CHIP l AĞUSTOS 2002