|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Teknolojinin hemen hemen başka hiçbir alanında kurgu ve gerçeklik arasındaki uçurum, robotların geliştirilmesindeki kadar büyük değildir. Bilim adamları hantal robotları daha hareketli, becerikli ve akıllı yapabilmek için var güçleriyle çalışıyorlar.
|
|
|
|
|
|
|
|
km başlıklı robot, uzaydaki yolculuğuna hazırlanıyor. Tüm benzerliğine rağmen "Star Wars" filmlerindeki bir klon savaşçısı değil o, aksine NASA'nın tamamen gerçek bir icadı. Bilimkurgu uzayda gerçek olmaya başlıyor. NASA bir "robonot"u uzaya gönderdiğinde, etten ve kemikten oluşan meslektaşlarının üzerinden tehlikeli görevleri alacak veya önceden öngörülmeyen olaylarda hemen duruma müdahale edebilecek. NASA'daki mühendisler, ro-bonotlara ellerini bazen çok hassas, bazen de sert bir şekilde kullanmayı öğretiyorlar. Dokunduğu yer, stereo kamera tarafından başlığının önündeki siperin arkasından robota gösteriliyor. Ciddi durumlarda robotun her elle müdahalesi tam olarak yerine oturmak zorunda, aksi halde insan meslektaşlarını tehlikeye atabilir. Mesela uzay istasyonunda kapaklardan biri sıkıştığında, veya dışarıda birdenbire tamir edilmesi gereken bir şey olduğunda... Uzaydaki bir yolculuğa saatlerce hazırlanması gereken bir astronotun aksine robonotlar, hemen uzayın derinliklerine adım atabilir ve çalışmaya başlayabilirler.
Film yapımcısı ve yönetmeni George
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ROBOT FUTBOLCULAR: Robotlar arası futbol turnuvaları son zamanlarda oldukça gözde. Futbol robotları, sensörler sayesinde oyun alanı üzerinde yönlerini bulabiliyor ve topu tanıyabiliyor ve birbirleri arasında haberlesiyor, pozisyonlarını ve izlenimlerini bildiriyor ve böylece yardımlaşmalı bir oyun oynayabiliyorlar. Birbiriyle yardımlaşan İlk robotlar endüstride
kullanılmaya başlandı, ancak burada oynamalarına izin yok.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Lucas bilimkurgu filmlerin -'de, robotları ve makineleri hareket ettirmekte veya uçurmakta şimdiye kadar hiçbir sorun yaşamamıştı. Buna karşın Amerikan uzay kurumunun bugüne kadar astronotların yerine robot kullanmak konusunda işi hiç de kolay değildi. Sonuçta astronotlar uzun bir süre onlar için milli kahramandılar. Ancak teknolojik gelişmeler efsaneyi sonlan-dırmış görünüyor. Dünyanın çeşitli araştırma şehirlerinde bilim adamları, robotları, işleri kendi başlarına halledebilmeleri için, yeterince zeka ve beceriyle donatabilmek için çalışıyorlar.
Robotlar işbaşında: Akıllı otonom sistemlerle uzaya yolculuk
NASA da artık önemli aşamalar kat etmiş görünüyor: Planlarına göre uzaydaki tehlikeli hareketler gelecekte insanlar tarafından değil, robonotlar tarafından geliştirilecek. Ancak günümüzün ve geleceğin robot nesilleri için henüz dünya üzerinde yapılması gereken çok iş var. Bir felaketten sonra enkaz ve harabe alanlarında olduğu kadar, alışılmadık veya tehlikeli günlük işlerde de robotların kullanılması düşünülüyor. Hizmet ve bakım robotları olarak akıllı makinelerin parlak bir geleceğe sahip olacakları öngörülüyor. Almanya'da Fraunhofer Enstitüsü'ndekİ AiS, (Autonome intelli-gente System e/Akıllı Otonom Sistemler) robot teknolojisi alanında önde gelen araştırma kuruluşlarından biri. Sankt Augustin'deki Schloss Birlinghoven'da bilim adamları kendi inşa ettikleri yaratıklara yaşam veriyorlar. Bu kuruluşun
|
özelliği şu: Kendi başlarına belli işleri yapabilen ve telsiz bağlantısı olmayan, kablosuz robotlar.
Enstitünün çoğu koridorunda camdan, büyük kapılar otomatik olarak açılıyor. Robotlar kapıları telsiz sinyaliyle açabiliyor ve bina içinde serbestçe hareket edebiliyorlar. Mesela Kurt: Altı teker -leğiyle, bildiğimiz tipik robotlara pek benzemiyor. Daha çok uzaktan kumandalı, büyük bir oyuncak arabaya benziyor. Ancak Kurt kendiliğinden AiS içinde kendi yolunu bulabiliyor, dışarıdan herhangi bir müdahale veya kumanda sinyalleri olmadan da. Kurt, Kanaluntersuc-hungs-Roboterplattform'un (Kanal Araştırma- Robot Platformu) kısaltması. Bu araç ilk olarak lağım kanallarında sorunlu yerler olup olmadığını araştırmak için tasarlanmış. Ancak bilim adanılan zamanla, içinde hareket etmesi zor bu kanalların Kurt'ım hareket kabiliyetlerine uygun olmadığım ve bu iş için başka bir robot geliştirilmesi gerektiğine karar vermişler. Böylece Kurt'a ye-
|
ni bir görev verilmiş: Artık, mümkün olan her amaç için test platformu olarak, araştırma ve eğitim için çalışıyor. Aşağıda, bor ulardaki kaygan işler için de yılana benzer bir araç kullanılıyor şimdi. Makro, iki metre uzunluğunda ve 50 kg. ağırlığında, bir ICE gibi iki kafası olan ve ileri geri hareket edebilen bir robot. İki kızılötesi ve bir ultrases sensörü, bir lazer projektörü ve kafa üzerindeki iki kamera yılanın lağım kanalı içinde yolunu bulabilmesini sağlıyor. Test amaçlı olarak bilim adamları enstitünün bir çayır->
|
|
|
|
ROBOTEK 2002: Japonya'nın Yokohoma kentinde düzenlenen Robotex 2002 Fuarı'nda ziyaretçiler en yeni robot teknolojileriyle tanışma fırsatını buldular.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
MARS ROBOTU; Dr. Fran Kirchner "Scorpion" adındaki robotuyla Mars'taki olası bir göre İçin hazırlanıyor. Teksas çöllerinin hareket edilmesi zor yüzeylerir diğer robotlardan daha fazla ilerlemeyi basara "Scorpion", uzaya çıkması için diğerlerine göre daha şanslı.
|
|
|
|
|
|
|
|
lığı üzerinde kanalizasyon sisteminin bir bölümünü tekrar inşa etmişler, burada yan sürünen, yarı hızlı hareket eden robot test ediliyor. Bir yılanın pullarını mekanik olarak tekrar inşa etmek çok zor olduğu için, küçük tekerlekler yapay sürüngenin hareket etmesini kolaylaştırıyor. Beton borular arasında henüz sadece bir prototip hareket ediyor.. Bu prototipin takipçisi ek olarak bir lazer optiğine sahip olacak ve boru-lardaki çatlakları yoklayabilecek. Ayrıca su geçirmez ve patlamalara karşı korunaklı (metan gazı yüzünden) olacak.
Robotlar ödüllendirme ve cezalandırmayla öğreniyorlar
Yılan benzeri robotların, deprem sonrasında enkaz altında kalanların aranması için de kullanılması düşünülüyor. "11 Eylül saldırısı, günümüzde felaketlerde kullanılabilecek robotların olmadığını gösterdi" seklinde bir açıklamada bulunuyor AiS çalışanı Dr. Bernhard Kla-aBen. Bu tip aygıtların ekstrem durumlarda kullanılması mantıklı olabilir, ancak hazır düşüncelere rağmen geliştirilmeleri zor ve zahmetli. Ayrıca bu iş için gerekli paranın eksikliğinden de söz ediyor Dr. KlaaBen.
Uzaktan yönetim olmadan kendiliğinden hareket edebilen ve is yapabilen komplike robotlar klasik programla-
|
mayla yasama hazırlandırılmıyorlar, bunlar kendilerinden talep edilen becerileri kendi kendilerine öğrenmeliler. "Bunu ödüllendirme ve cezalandırma ile onlara Öğretiyorum" diye robot kontrol mimarilerinin çalışma şeklini açıklıyor fizikçi Ralph Breithaupt. Pratikte robot,
|
neler. Daha basit olan alıştırmalardan biri, düz yürümek. Fizikçi kertenkeleye benzeyen bir robotla bunun tanıtımını yapıyor. Yapay hayvanın dört bacağı, hareketli bir "sırt kası" ve kafasına yerleştirilmiş bir kamerası var. Verilen talimatları kısa bir C++ programı üzerinden
|
|
|
|
|
Eski Roma'daki gibi, ancak insanların değil, robotların köle olduğu bir düzen kurmak istiyoruz. €€
Profesör Gerd Hirzinger, DLR (Oberpfaffenhofen)
|
|
|
|
mesela bir duvara tosladığında eksi 100 puan alıyor veya kendisini hedefe yaklaştıran her adım İçin artı puanlar alıyor. Robotlara özgü bu eğitime "reinforce-ment (destek güç)" öğrenme deniliyor ve bu komplike sistemlerde de önceden belirlenmiş davranış örneklerinin sadece küçük bir kümesini içeriyor. Sinirsel ağlar üzerinden robot daha sonra daha etkileyici etkinlikleri de öğrenebiliyor.
8 bacaklı "Scorpion" Mars görevine hazırlanıyor
Breithaupt'un robotları dört, altı veya sekiz bacaklı hareket edip koşan maki-
|
alıyor. Açıldıktan sonra bir dakika süreyle çırpınıyor ve kendi kendinin görünüşünü çiziyor. Daha sonra hangi hareket imkanlarının olduğunu ve bunların hangi etkilere neden olacağını algılıyor. 60 saniyelik hesaplama süresinden sonra elektromotorlar dönmeye başlıyor ve robot hemen yürümeye başlıyor. Genetik algoritmalar sayesinde bacaklar yürümeyi öğrenmiş. İleri doğru koşmayı sağlayan hazır bir program için bir bilgisayar yaklaşık olarak yarını gün hesap yapmak zorundadır. Bu öğrenme yönteminin bir diğer avantajı ise robotların komplikasyonların da üstesinden gele-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
PARMAK Ucu HASSASİYETİ: Oberpfaffenhofen'da geliştirilen dört parmaklı el, sensörler ve torklarla neyi, nasıl tuttuğunu "hissediyor". Stereo resimler ve force feedback ile bu bilgiler, kontrol merkezindeki çalışana iletiliyor.
|
araç sırt çantasında Scorpion'u taşıyabilir ve araç Mars yüzeyinde hareket edemeyecek veya ilerleyemeyecek bir duruma geldiğinde Scorpion araçtan ayrılabilir ve yola devam edebilir. Yere daha sağlam basmasını sağlamak için robot sekiz bacaklı olarak geliştirilmiş. Öndeki iki bacak tutunmayı sağlayacak kollar olarak kullanılsa da, mesela yer Örnekleri almak için, araç dengesini kaybetmiyor. Dünyadan uzakta iş görebilen robotlar, Münih Oberpfaffenhofen'daki Alman Hava ve Uzay Kurumu nun (DLR) Robotik ve Mechatronik Ensti-tüsü'nde geliştiriliyor. Profesör Gerd Hirzinger ise başka konsepti izliyor. Yapay zeka ile robonotların daha akıllı ve becerikli hareket etmelerini sağlamak yerine, makineleri sensörlerle daha akıllı yapmak istiyor.
Sinyallerin robota geri dönmesi, değişen durumlara karşı robotun çabuk adapte olmasını sağlıyor. Robot enstitüsünün uzay yolculuğu merkezinde geliştirilen yapay kolların ve ellerin, endüstrinin hareketli üretim bantlarındaki beceriksiz yerleştirme makineleri ile çok az ortak yanı var. Bunlar hafif ve filigran
|
|
|
|
bilmesi, mesela robotun bacaklarından biri bloke olmuşsa.
Robot kertenkele, tüm bacakları bloke olduğunda sürünebiliyor, robot bu durumda başka bir hareket düşünüyor, bu da fizikçileri robot evrimi üzerinde teşvik ediyor: Bir balık sadece sırt kaslar rı ve yüzgeçleriyle karaya sürünmüş olabilir. Robotik sayesinde bu tip mümkün olan gelişme adımları, uygun fosiller henüz bulunmamış olsa da, gerçekleştirilebiliyor. Schloss Birlinghoven'daki bilim adamları, robotlarının gelişimi için doğayı gözleyerek, bilinçli bir şekilde ilham alıyorlar. Bu araştırma dalma "bi-omimetik" deniliyor. Sekiz bacaklı yürüyen makine "Scorpion" da bu şekilde oluşmuş.
Bu robotun bir sonraki Mars görevinde, kızıl gezegen üzerinde hareket etmesi zor alanları keşfetmek için şansı
|
yüksek. Bu projenin finansmanında, diğer sayısız uluslararası rakip projede olduğu gibi, NASA büyük bir katkıda bulunmuş. Geliştiriciler robotlarıyla birlikte sıkça Teksas'a çağrılıyorlar ve robotlarının kendilerine yabancı olan bir parkurda neler başardıklarım göstermeleri isteniyor. Bu parkur bir golf sahası şeklinde inşa edilmiş, bir engelden diğerine geçiliyor. Ancak şikanlar o kadar farklı ki, şimdiye kadar hiçbir robot, hepsini birden geçmeyi başaramamış. AiS'den Dr. Frank Kirchner yarışta iyi bir yerde, onu sıkça Scorpion'u ile Bonn'daki Ren nehri kıyısında antrenman yaparken görmek mümkün.
İnsan kolu gibi hareket edebilen robot kolları
NASA'nm planlan, tekrar Rover gibi bir aracı Mars'a yollamayı öngörüyor. Bu
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Bu şah makinesi şah oynayan bir robot değildi ve hileliydi, ancak akıllı makineler hayal eden insanlık rüyasının ilk örneklerinden biri.
|
Unimation, otomobil endüstrisi için ilk robot kolunu geliştirdi. 1978'den beri evrensel olarak programlanabiliyor.
|
Bir bilgisayar, General Electric'in Pentagon için geliştirdiği bu İnsan taşıyan dört bacaklının bacak hareketlerini kontrol ediyor.
|
NASA'nın Pathfinder görevinde arazi üzerinde hareket edebilen robot, resimler çekip bilimsel araştırmalar yaptı.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
