Tezin Yürütücüsü: Cihan SELİMOĞLU Danışman: Prof. Dr. Nasip
DEMİRKUŞ
Eğitimde;
öğrenci ve öğretmenlerin davranışlarının eğitim-öğretim süresince sinerjik,
uyumlu eylemler ve iletişimler halinde olması çok büyük önem taşımaktadır.
Bu uyum ve
sinerjinin, eğitim-öğretim ortamında gösterilen davranışlara verilen tepkilerin
öğrencilerin bilişsel, duyuşsal, devinimsel ve bedensel gelişimleri ile beraber
davranışın gösterildiği ortamın fiziksel ve sosyoekonomik duruma uyumuyla doğru
orantılı olarak arttığı bütün eğitim disiplinleri tarafından kabul görmektedir.
Bu uyum ve
sinerjinin büyük önem taşıdığı günümüzde
eğitim sürecinde yaşanan sıra dışı vaka’lara gösterilen tepkilerin neler olduğu
ve bu tepkilerin doğruya ne kadar yakın olduğu öncelikli eğitim
sorunlarındandır.
Bu
sorunlara çözüm bulmak amacıyla YYÜ Eğitim Fakültesi 4. ve 5. sınıf
öğrencilerinden eğitim-öğretim süreci boyunca yaşadıkları öğretmen-öğrenci
vaka’larından 5-6 tane istenmiştir.
Bu yaşanmış
sıra dışı gerçek vaka’lar
a)Yaşanan çözüm
b)Yaşanmış her vaka için öğrencinin önerdiği çözüm
c)Sınıfın tartışarak önerdiği çözüm
d)Pedagogların önerdiği çözüm
Amaç;
-Yaşanan
sıra dışı öğrenci vakalarının yüzde kaçına doğru tepki gösteriliyor.
-Öğretmen
adaylarının yüzde kaçı gerçek çözüme yaklaşmıştır.
-Sınıfça
önerilen çözümlerin yüzde kaçı doğru tepkiyi ortaya koymuştur.
-Üniversitelerimizde
Okul Deneyimi–I, Okul Deneyimi-II ve Öğretmenlik Uygulamaları-! derslerinde
öğretim üyesi, öğretmen adayları ve okuldaki uygulama öğretmenlerinin
davranışları arasında Eğitime yönelik pozitif ve olumlu davranış-tepki
ilişkileri geliştirmek.
-Öğretmen
adaylarının ve öğretim üyelerinin eğitilmesi için bilimsel envanterler ortaya
çıkarmak.
-Değerlendirme
sonuçlarını internet üzerinde, kitap ve makale olarak deklare etmek.
-Bundan
sonra bu tip verilerin toplanması ve bir vaka havuzu ve çözümlerinin
paylaşılabileceği MEB ve üniversitelerin ilgili kurumları destekli dinamik
öğrenci-öğretmen sıra dışı vaka havuzu oluşturulması.
-Öğrencilerin
eğitim süresince yaşa ve gelişimlerine bağlı olarak bedensel, devinimsel ve
bilişsel davranışlarının çizelgesini ortaya koymak.
-Bundan
sonra bu tip çalışmalara örnek teşkil etme.
-Alınan vaka sonuçları ve soruları yaş gruplarına göre dizayn edilir ve öğretmenlerin hizmet içi eğitimlerinde kullanılır.
-Sonuç olarak her yaş grubunun özgün davranış ve özellikleri ile vaka yaş grupları arasında ilişki kurulur ve eğitimde kullanılır.
2-) Literatür Bildirişleri:
Konuyla
ilgili internet üzerinde arama yapmak üzere google arama motorundan “Öğrenci
Davranışları”, “Eğitimde Sıra dışı Vakalar ve Olaylar”, “Öğrenci Davranışlarına
Tepki” kavram ve deyimleri arama motoru kurallarına uygun olarak
01-10-2007-27-10-2007 tarihleri arasında arama yapılmış bunların içinde değer
bulunan makale ve bilgilerin internet adresleri alınmış ve konuyla
ilişkilendirilmiştir.
Bu şekilde
edinilen bilgilerde konuyla ilgili derli toplu bilimsel verilere dayalı
bilgilere rastlanmamıştır. Ancak yapılanlar söyle sıralanabilir.
İnternet Adresleri:
http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/145/ergun.htm
http://www.epo.hacettepe.edu.tr/eleman/nuray_hoca/makaleler/sinif_ici.htm
http://www.ogretmencantasi.com/component/option,com_smf/Itemid,44/topic,294.msg1132/
http://209.85.129.104/search?q=cache:D9OCtu8Zu1EJ:suleone.sitemynet.com/
http://209.85.129.104/search?q=cache:DXzqloGeWRMJ:www.trabzonram.com
http://aziziye.k12.tr/lise/pdr/sinificiogretmen.htm
http://mucur.meb.gov.tr/nisanbulteni.htm
http://public.cumhuriyet.edu.tr/~aturer/sinifyonnotlar.htm
http://www.cagdasegitim.org/?set=aylik&durum=makale&id=8&sorgu=200509
http://209.85.129.104/search?q=cache:Y8UUmItWApcJ:ftp://edremitmem.dtdns.net
http://www.rehberlik.biz/index.php?option=com_content&task=view&id=373&Itemid=3
http://egitisim.inonu.edu.tr/ozlem_etkili_iletisim.htm
http://www.cember.net/forums/showarticle/607829
http://www.egitimciyiz.com/v1/modules/news/print.php?storyid=2331
http://yordam.manas.kg/ekitap/pdf/Manasdergi/sbd/sbd15/sbd-15-19.pdf
http://mimoza.marmara.edu.tr/~etemlevent/dersnotlari/5_Ogretmen_Ogrenci_Iliskisi.doc
http://egitisim.inonu.edu.tr/bilal_kuralsiz.htm
İlköğretim
I. Aşama Öğretmenlerinin Sınıfta Gözlemledikleri Problem Davranışlar
Makalesinde; sınıf Öğretmenlerinin sınıfta gözlemledikleri problem davranışlar
belirlenmiştir.
Öğretmen Öğrenci İlişkisi
çalışmasında; öğretmen ve öğrenci ilişkisinin olumlu olması durumunda
eğitim-öğretim sürecine bulunduğu katkılardan bahsedilmiştir.
Öğretmen davranışlarının neden
olduğu olası istenmeyen öğrenci davranışları çalışmasında; öğretmenlerin hangi
olumsuz davranışlarının hangi olumsuz öğrenci davranışlarına sebep olacağı
tablo halinde verilmiştir.
Etkili Bir Öğrenme Ortamını
Sınıfımda Nasıl Oluşturabilirim çalışmasında; etkili bir öğrenme ortamının
özelliklerinden ve sınıfta nasıl oluşturulacağından bahsedilmiştir.
Kritik Durumlarda Öğretmen
Davranışları-II makalesinde kritik vak’alarda öğretmenlerin yapması gerekenler
konusunda bir çalışma yapılmıştır.
Ortaöğretimde Şiddet Araştırması
çalışmasında; ortaöğretim öğrencilerinin şiddete ne şekilde ve hangi oranda
maruz kaldıkları araştırılmıştır.
Öğretmen ve öğrenci ilişkisi
çalışmasında; Öğretmen – öğrenci ilişkisinin niteliğinin öğretilmesinde temel
etken olduğunun benimsenmesi, bilinmesi gerektiği vurgulanmıştır.
Sınıfta İstenmeyen Öğrenci
Davranışları ve Çözüm Yolları makalesinde; hayali istenmeyen öğrenci davranışlarına
çözüm önerileri getirilmiştir.
Sınıf içi Öğretmen Davranışları
Üzerine Bir Araştırma adlı Makalede; Öğretim elemanlarının, meslekteki
kıdemleri ile davranışları gösterme düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki olup
olmadığı araştırılmıştır.
Sınıf İçinde Öğretmen Davranışları
makalesinde; öğretmenlerin okuldaki rolleri ve sınıf içinde sergilemek
durumunda olduğu davranışlara ilişkin ipuçları verilmiştir.
Sınıf Yönetimi Açısından Etkili
Öğretmen Davranışları çalışmasında; etkili ve verimli öğretmen davranışlarının
neler olduğu belirtilmiştir.
Sınıfta Etkili İletişim
Becerilerinin Kullanımı çalışmasında öğrencilerle etkili iletişim için notlar
verilmiştir.
Sınıfta Kurallara Uymayan
Öğrencilerin Davranışları Nasıl Düzeltilir Çalışmasında; istenmeyen davranışın
tanımı, nedenleri ve bu davranışlara tepki olarak verilebilecek olan
yaklaşımlar hakkında bilgi verilmiştir.
Basılı
kaynaklardan edinilen bilgiler (listelenen kaynaklar) genellikle kişilik
gelişimi süresince öğrencilerin okul öncesi, ilköğretim, orta öğretim ve
yükseköğretimde gelişimleri süresince zamana bağlı olarak gösterdikleri
bedensel, devinimsel ve bilişsel gelişim ile ilgili büyüme gelişme ve
olgunlaşmanın birbiriyle özdeşleşen ve ilişkilenen davranış gelişimi ve
becerilerini içermektedir.
Konuyla
ilgili ölçme ve değerlendirme konusunda bilgiler bulunmakla beraber kaynaklar
aşağıda listelenmiştir.
Gelişim ve
Öğrenme Psikolojisi adlı eserin özellikle öğrencilerin gelişim süresince
gösterdikleri davranışlarla ilgili bedensel, devinimsel, bilişsel, dil ve
kişilik ile ilgili gelişim süresinin yaşa bağlı kategorize edilmesiyle ilgili
bilgilerden yararlanılacaktır. (Yeşilyaprak, 2004)
Gelişim
Öğrenme ve Öğretim adlı eserin bireyin doğduktan gelişimini tamamlayıncaya
kadar her yaş döneminde değişen davranış kalıpları ve bunların dönemlere göre
dağılımı kısmından yararlanılacaktır. (Senemoğlu, 2004)
Öğretim
Planlama ve Değerlendirme adlı eserde ölçmenin konumuzla ilgili ölçümlerin
güvenirliği, standart hatası, güvenirlilik kestirme yöntemleri, güvenirlilik
katsayısı konularından yararlanılacaktır. (Tan, 2005)
Eğitimde
Ölçme ve değerlendirme adlı eserde duyuşsal alandaki davranışların
sınıflandırılması ve ölçülmesi psikomotor alandaki davranışların sınıflandırılması
konusunda verilen bilgilerden yararlanılacaktır. (Tekin, 2004)
Öğrenme ve
Öğretme adlı eserden düşünmeyi öğrenme, eleştirel düşünme, ve yaratıcılık
konularındaki verilerden yararlanılacaktır. (Özden, 2003)
Eğitimde
Program Geliştirme adlı eserin hedeflerin aşamalı sınıflandırılması, hedeflerin
nitelikleri adlı başlıkların geçtiği program tasarısı hazırlama kısmından
yararlanılacaktır. (Demirel,2005)
Ayrıca
YÖK/Dünya Bankası’nın “Milli Eğitimi Geliştirme Projesi” ürünleri olan;
Okulda
uygulama çalışmaları adlı eserin öğrenci uygulamalarıyla ilgili kısımlarından
(Sands ve Özçelik, 1997)
Fakülte
Okul İşbirliği adlı eserin öğrenci uygulamalarıyla ilgili kısımlarından (Koç ve
Ark, 1998)
Okul
Yönetimi adlı eserden (Meriwether ve Duyar, 1997) yararlanılacaktır.
Eğitim
süresi içerisinde öğretmen ve öğrenci arasında meydana gelen vakalarla ilgili
verileri toplamadan önce bu tip yaşanmış vakaları ve çözümleri verimli çoklu
disiplin anlayışına uygun nasıl toplanması gerektiği konusunda uzman
biyoistatistikçilerin görüşüne başvurulmuştur. Tez yürütücüsü ders alma
döneminde özellikle yaşanan ve önerilen çözümlerine yönelik değerlendirmelerin
SPSS11 paket programında değerlendirmek üzere biyoistatistikçilerden ders
almıştır. Dolayısıyla tez envanteri uzman görüşleri dikkate alınarak
toplanmıştır.
Bu amaçtan
hareketle aşağıda gösterilen tablo oluşturulmuştur.
Bu amaçtan hareketle aşağıda gösterilen tablo oluşturulmuştur.
VAK’A ANLATAN KİŞİNİN
|
|
ADI
|
|
SOYADI
|
|
YAŞI
|
|
CİNSİYETİ
|
|
AİLENİN YAŞADIĞI BİRİM [köy kasaba
vb]
|
|
AİLENİN SOSYO EKONOMİK DURUMU
[çiftçi-memur vb]
|
|
VAK’A 1
VAK’ANIN
|
|
YAŞANDIĞI YER VE ZAMAN [vak’ayı
yaşayan kişinin yaşı ve sınıfın derecesi]
|
|
YAŞANDIĞI TARİH
|
|
VAK’ANIN OLUŞUM VE ORJİNAL TEPKİ ÇÖZÜMÜ
|
|
|
|
ÖĞRENCİNİN ÇÖZÜM ÖNERİSİ
|
|
|
|
SINIFIN ÇÖZÜM ÖNERİSİ
|
|
|
|
HEYETİN ÇÖZÜM ÖNERİSİ
|
YYÜ Eğitim
Fakültesi öğrencilerinden Okul Deneyimi-I, Okul Deneyimi-II ve Öğretmenlik
Uygulamaları derslerinde her öğrenciden 5-6 vak’a istenmiş ve yaklaşık 250 tane
yaşanmış öğretmen-öğrenci vaka’sı toplanmıştır.
Vakayı
yaşayan öğrenci çözüm önerisinde bulunmuştur. Aynı zamanda sınıfta tez
yürütücüsü ve danışmanı kontrolünde tartışılmış ve her vakanın sınıfça olası
doğru çözümü belirlenmiştir. Daha sonra toplanan envanterler 3-4 kişiden oluşan
pedagog heyetince her vaka’nın olası en doğru çözümü bulunacaktır.
Öğrenci
envanterleri 2006-2007 ve 2007-2008 birinci ve ikinci ders dönemlerinde
toplanmış ve toplanacaktır.
Sonuç
olarak yaşanan gerçek vak’alar, öğrenci çözümleri, sınıf çözümü ve pedegogların
önerdiği gerçek çözümler arasında karşılaştırmalı değerlendirmeler ortaya
konacaktır. Böylece ülkemizdeki ilköğretim ve ortaöğretim sürecinde yaşanan
sıra dışı vakalara öğretmen adayları ve öğretmenlerin ne kadar doğru tepki
gösterdikleri ortaya çıkacak ayrıca öğretmen adayı tarafından geliştirilen
doğru çözüm oranı, bu konudaki bilinç seviyesi (davranışlara uygun tepki
seviyesi) hakkında genel bir bilimsel bilgi ortaya konacaktır.
Ayrıca
öğrencilerin eğitim süresince yaşa bağlı olarak bedensel, devinimsel ve
bilişsel davranışlarının bir çizelgesi ortaya konacaktır.
Sonuçta
tezde gerçek öğrenci öğretmen vaka’ları, bunların olası çözümleri ve eğitim
sürecinde öğrencideki gelişimlere bağlı davranış çizelgesi ortaya konacaktır.
Bu
bilgilerin hepsi YYÜ Eğitim Fakültesi Ortaöğretim Biyoloji Ana Bilim Dalı veb
sitesine internet üzerine konacaktır. (www.biyolojiegitim.yyu.edu.tr)
5-)Kaynaklar:
YEŞİLYAPRAK B…, 2004 Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi.
Pegem Yayıncılık
SENEMĞLU N…, 2004 Gelişim Öğrenme ve Öğretim. Gazi
Kitabevi
ÖZDEN Y…, 2003 Öğrenme ve Öğretme. Pegem
Yayıncılık
TEKİN H…, 2004 Eğitimde ölçme ve Değerlendirme.
Yargı Yayınevi
TAN Ş…, 2005 Öğretimde Planlama ve
Değerlendirme. Pegem Yayıncılık
SANDS M…, ÖZÇELİK D.A…, 1997 Okullarda Uygulama Çalışmaları. YÖK/Dünya Bankası Milli
Eğitimi Geliştirme Projesi Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitimi ANKARA
MERİWETHER C…, DUYAR İ…, 1997 Okul Yönetimi. YÖK/Dünya Bankası
Milli Eğitimi Geliştirme Projesi Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitimi ANKARA
KOÇ S…, 1998 Fakülte-Okul İşbirliği. YÖK/Dünya
Bankası Milli Eğitimi Geliştirme Projesi Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitimi ANKARA
6-)Araştırma Olanakları:
Eğitim
Fakültesi, Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Bölümü, Biyoloji Ana
Bilim Dalı’ndaki olanaklar;
-Laboratuarlar
(mikroskop ve lup),
-Canon 300D
dijital fotoğraf makinesi,
-AverVision
300, mikroskop uyumlu sunu kamerası,
Bunun yanı
sıra , tez danışmanı ,Doc.Dr.Nasip
DEMİRKUŞ ‘a ait;
-HP Pentium
ll, IBM Pentium IV, IBM Celcrom, Pentium IV 1.8 MHz DELL Inspiron 2650 ve
Toshiba Diz üstü bilgisayar,
-HP
-HP
-HP
-Işık
Kutusu Aparatı,
-Sanal
ortamda resim ve görüntü rötuşları için grafik programlarının lisanslı ve
tanıtım versiyonları. Örneğin Adobe PhotoBusiness Edition (lisanslı),Adobe
Photoshop7, FineReader 7 deneme sürümü, HP Albüm, fotoğraf ve grafik (lisanslı)
,FilipAlbüm6 Suite tam sürüm, FilipAlbüm Professional deneme sürümü (sanal
kitap hazırlama programı), çeşitli tarama motorları, Macromedia ürünleri ve
bazı Microsoft sanal ürünleri çalışmada kullanılmak üzere; tanıtım versiyonları
bulunmaktadır.
-YYU Eğitim
Fakültesi Biyoloji Eğitimi Anabilim Dalı’nda bulunan Biyoloji Koleksiyonu
(yaklaşık 10.000 adet dijital görüntü),
-YYU Eğitim
Fakültesi Biyoloji Eğitimi Anabilim Dalı’nda bulunan scan edilmiş CHIP, PcNet
ve Bilim ve Teknik Dergilerine (2002–2005) ait 3000 sayfalık koleksiyon,
-Babylon
TDK sözlüğü, RED House sözlüğü ve toplam 40 tane sözlük.