Ağırlık: Genel olarak bir cisme diğer cisimler tarafından uygulanan kütleçekim kuvveti. Cisimlerin ağırlığı kütleleriyle doğru orantılıdır.

Atım: Kısa bir sürede meydana çıkan ışıma.

Bağıl hız: Göreli hız; belli bir gözlem çerçevesine göre hız.

Bozunma: Bir parçacığın yok olarak başka parçacıklara dönüşmesi.

Büyükbaba paradoksu: Genel olarak geçmişte meydana gelmiş bir olayın engellenmesiyle ortaya çıkan çelişkili durum. Geçmişe mesaj göndermek veya zamanda geçmişe yolculuk yapmak isteyenler bu paradoksu çözmek zorunda.

Cephe hızı: Bir dalganın yayıldığı ortamda yarattığı değişimin en önde giden noktasının hızı.

Çerenkov ışıması: Bir ortamda, ışığın o ortamdaki hızından daha hızlı yol alan yüklü parçacıkların yarattığı ışık ışıması.

Doppler Etkisi: Hareket eden bir cisimden kaynaklanan bir dalganın frekansının, bu harekete bağlı olarak farklı bir değere sahip olması. Görelilik kuramında, cisimdeki zaman genleşmesi de Doppler etkisine katkıda bulunur.

Eşzamanlılık: İki ayrı olayın aynı anda meydana gelmesi. Görelilik kuramına göre, farklı yerlerde meydana gelen olaylar için eşzamanlılık görelidir.

Eylemsizlik: Maddenin, üzerine net bir kuvvet etkimediği durumlarda hızını ve gidiş yönünü koruması. Ayrıca, üzerine bir kuvvet etkidiğinde de hız ve yönünü değiştirmeye karşı gösterdiği direnç. Newton’un 2’nci hareket yasası uyarınca kütle, eylemsizliğin bir ölçüsüdür.

Eylemsiz gözlem çerçevesi: Newton’un 1’inci hareket yasasının (eylemsizlik yasası) sağlandığı gözlem çerçeveleri. Yani, üzerine hiçbir kuvvet uygulanmayan bir cisim, duruyorsa durmaya devam eder, hareket ediyorsa aynı yönde aynı hızla hareketine devam eder. Eylemsiz gözlem çerçevelerinde diğer hareket yasaları da sağlanır.

Faz hızı: Bir dalganın tepelerinin hızı.

Foton: Işığı oluşturan parçacıklar.

Genel görelilik kuramı: Kütleçekim olgusunu uzay-zamanın eğriliğiyle açıklayan ve özel göreliliği genelleştiren kuram.

Gözlem çerçevesi: Fiziksel olayları incelemek ve ölçümler almak için seçilen bir “bakış açısı”.

Görelilik ilkesi: Eylemsiz bir gözlem çerçevesine göre sabit hızla aynı yönde hareket eden başka bir çerçevede, bütün doğa yasalarının aynı formda geçerli olduğunu ifade eden ilke.

Grup hızı: Bir dalganın en şiddetli olduğu bölgenin (bir çok dalga tepesinden meydana gelen grubun) hızı.

Işıkyılı: Bir uzunluk birimi olarak ışığın bir yılda kat ettiği mesafe. Yaklaşık 9 trilyon km.

İvme: Bir cismin hızında birim zamanda meydana gelen değişim. Cisim, hızının büyüklüğünü veya yönünü değiştiriyorsa ivmeli hareket ediyor demektir.

Kütle: Bir cismin eylemsizliğinin ölçüsü, veya diğer cisimlere uyguladığı kütleçekim kuvvetinin büyüklüğünü belirleyen nicelik. Çoğunlukla kg birimiyle ifade edilir. Görelilik kuramına göre kütle, cismin durağan haldeyken sahip olduğu toplam enerjinin bir ölçüsü olarak da tanımlanabilir.

Kütleçekim kuvveti: Doğanın dört temel kuvvetinden biri. İki cisim arasındaki kütleçekim kuvveti, bu cisimlerin kütleleriyle doğru orantılıdır.

Kütleli parçacık: Bazı gözlemcilere göre durağan halde bulunabilen parçacıklar.

Kütlesiz parçacık: Boşlukta hareket ederken, bütün gözlemcilere göre ışık hızıyla hareket eden parçacıklar.

MeV: Mega elektron volt. Yüksek enerjili parçacıkların enerjilerini ifade ederken kullanılan bir enerji birimi. Yaklaşık 1,6x10-13 J.

Momentum: Çarpışmalarda korunan vektörel bir nicelik. Bir cismin momentumu kütlesiyle doğru orantılı olup, hız arttıkça artar.

Müon: Kütlesi elektronunkinden 207 kat fazla olan bir temel parçacık; bir lepton.

Nedensellik: Neden ve sonuç arasındaki ilişki.

Olay: Belli bir yer ve zaman. Veya belli bir yer ve zamanda meydana gelen somut bir değişim. Olaylar, uzay-zamandaki noktalara karşılık gelir.

Ortalama yaşam süresi: Bir parçacığın, var olduğu belli bir andan itibaren bozunduğu ana kadar geçen sürenin ortalaması. Ortalama yaşam süresi içinde parçacığın bozunmadan hayatta kalma olasılığı % 37 kadardır.

Paradoks: Bir takım görünürde doğru önermelerden başlayarak elde edilen çelişkili durum. Paradoksların her zaman bir çözümü vardır: Ya dayanılan önermelerden biri yanlıştır, ya da sonuca doğru giderken belli bir noktada bir mantık hatası yapılmıştır.

Özel görelilik kuramı: Birbirlerine göre sabit hızla hareket eden eylemsiz gözlem çerçevelerine göre olayların yer ve zamanları veya diğer göreli nicelikler arasındaki ilişkiyi belirleyen kuram.

Takyon: Bazı kuramlarda çözümler arasında çıkan, ışıktan hızlı hareket etme özelliğine sahip parçacıklar.

Uzay-zaman: Uzay ve zamanın bir arada tasvir edildiği matematiksel küme. Olaylar uzay-zamanın noktalarını oluşturur. Görelilik kuramları bir anlamda uzay-zamanın geometrisini inceler.

Uzunluk büzülmesi: Belli bir gözlem çerçevesine göre hareket eden cisimlerin hareket doğrultusundaki boyunun, durağan haldeki boyuna oranla kısalmış olması.

Zaman genleşmesi: Belli bir gözlem çerçevesinden gözlendiğinde, bu çerçeveye göre hareket eden cisimler üzerindeki saatlerin yavaşlaması.