Buzul Neolitik Dönem Avrupa İnsanın Olası Yaşam Koşulları

Britanya 8 bin yıl önce Avrasya ana karasından ayrıldı. 10 bin yıl önce Paleotik dönemin sonunda büyük av hayvanları öldü. Bu yüzden paleotik avcılarında sonu geldi. Bundan dolayı Mezolitik ve Neolitik dönemlerdekiler çok farklı koşullara uyum sağladı. Kanıtlar yaklaşık 5 bin yıl kararsız kaldıklarını gösterdi. Avcılığa mı devam edeceklerdi yoksa tarıma mı başlayacaklardı. Ancak büyük otoburların yok olmasıyla avcılık giderek verimsiz hale geldi. Böylece avcılar istemden tarıma yöneldi. Neolitik yaşam tarzı paleotik dönemin avcı ve toplayıcı yaşam tarzından çok farklıydı. Toprağı işlemek için haftalarca çalışmak gerekirdi. Böylece Neolitik yaşam tarzı çiftçilerin yılın yarısını çok çalışmakla geçirmeleri demekti. Peki yılın diğer yarısında ne yapıyorlardı. Bu zamanı sosyal davranışlarda bulunarak geçirdiler. Neolitik anıtların çoğu ilk çiftçilerle başladı. Yani paleotik avcıların çiftçilik yapmasıyla başladı. Bu insanlık tarihinde çok önemli sosyal değişimi gösterir. Neolitikler ölülerini toplu olarak gömüyorlardı. Daha sonraları ise tek kişilik mezarlar görülmeye başladı. Bu mezarlarda bulunan bronz eşyalar iki şeyin kanıtıydı. Birincisi bazı bireyler büyük kişisel varlığa sahipti, ikincisi ise toplumda el işçiliği şaşılacak derece de gelişmişti. Neolitik döneme ait birçok anıt vardı. Bu da akla taş devri insanı bu büyük anıtları makinesiz nasıl yapabiliyordu. Bunun cevabı sınırsız zaman, sabır ve kendi yaptıkları aletlerdi. Bu anıtlar Mısır’daki piramitlerle çağdaştı ve eğer Mısır’daki çağdaşları bunu başarmışsalar Neolitik dönem insanları da bunu yapabilirdi. Avrupa Neolitik dönem insanları henüz taş devrinde oldukları halde bunu başardılar. Bu anıtlar incelendiğinde onları inşa eden insanların güneş ve ayın hareketlerinden çok iyi anladıklarını söyleyebiliriz. Bu döneme ait güneş ve ayın durumuyla ilgili çeşitli efsaneler vardır. Bunlardan birine göre kadınların aylık döngüsü aya benzediğinden kadınlar tapılacak durumdaydı. Ay avcılığı güneş ise tarım dönemini simgeliyor da olabilirdi. Yani ikisi de Neolitik dönemi insanları için çok önemliydi. Ve bunu Stanhec tapınağına çok muntazam bir şekilde yansıttılar. Bu neolitiklerin birer astrolog olduklarını gösteriyordu. Neolitik dönemi insanları avcılıktan tarıma geçtiklerinde eski kadar sağlıklı değillerdi ve ömürleri kısalmıştı.

1- Batı Avrupa Neolitik dönemi insanı nasıl bir değişim geçirdi?

2- Beslenme tarzındaki değişiklik hayat tarzına nasıl etki etti?

3- Neolitik döneme ait birçok eşyanın birçok farklı yerde görülmesi neyin göstergesidir?

4- Neolitikler ay, güneş ve zaman kavramıyla bildiklerini nasıl kullanmışlardır?

İnsan Buzul Neolitik Dönem Avrupa İnsanı

5 bin yıl önce Britanya Avrasya anakarasında ayrıldı.10 bin yıl önce neolitik dönemin sonunda büyük av hayvanları ölür. Böylece paleotik avcıların da sonu gelir. Bu yüzden mezolitik ve neolitik dönemlerdekiler çok farklı koşullara uyum sağlamak zorunda kaldılar.  İnsanlar avcılığa devam mı edeceklerdi yoksa tarıma mı yöneleceklerdi. Binlerce yılın sonunda avcılıktan başarısız olurlar. Neolitik yaşam tarzı paleotik dönemin avcı ve toplayıcı yaşam tarzından çok farklıdır, toprağı işlemek haftalarca çalışmak zorunda kalmışlardır. Tarımla birlikte insan daha karmaşık ve sosyal davranış sergilemeye başladılar. Avrupa'nın kuzey batısında ki neolitik dönemde kalan dev anıtlar Avrupa toplumunda değişime dair büyük kanıtlardır.

     Stonehengertan 35 km. uzakta ki neolitik anıtların oluşan bir karmaşık vardır. İngiltere'deki toplu mezar tepelerin en güzel örneklerindendir.   Tek kişilik mezarlar toplumun hızla eski sistemden yeni bir sisteme doğru değiştiği görünüyor. Eski sistemde mezarlar uzun tepeler şeklinde ve toplu gömülürlermiş. Atalarında ölülerin bir arada bulunurlar. Yeni ve yuvarlak tepeler ise tek kişilik mezarlar simgeliyor. Bu da toplum değeri yerine birey değerini gösteriyor. Bu yüzden bundan önceki 2 bin yılında ki değişim eski dünyanın sonu şimdi ki dünyanın başlangıcı olarak kabul edilir. Tek kişilik mezarlarda bulunan eşyalarda iki şeyin belirtisidir.1 bazı bireyler kişisel varlığa sahip olduğu;2 el işçiliği çok ileri olduğu gösteriliyor.

   Neolitik dönemdeki bu tepeler sosyal yaşamın değiştiğin kanıtıdır. Arkeologlar arasında Akdeniz bilginin yayıldığı merkez alma eğilimi vardır. Giza piramitleri Stonehenge ile ilginç paralellik gösteriyor. Aynı dönemde yapılmışlardır. Eski toplumların sahip olduğu sıra dışı bir mühendislik sergileniyor. Piramitlerdeki semboller o toplumun kültürel yapısı ilgilidir.

   Stonehenge bronz çağı başında tamamlanır. Neolitik dönem sona ermiş metal alet devri başlamıştır. Artık yeni silahlar ve yeni tarım aletleri üretilir. Sürekli savaş ve rekabetin olduğu bir döneme girilir.

    Newgrange Avrupa da ki piramitlerin biri büyük bir kaya taş ve toprak yığını 5 tonluk kaldırım taşlarıyla çevrilmiş kaldırım taşları üzerinde bir duvar var 5 bin yıl boyunca bozulmadan kalır. Mezar bölümünde kış gündönümünde Güneş doğarken ışınları üzerinde dikey çizgi bulunan taşa yansır. Sonra damdaki açıklıktan içeri giriyor.

    Neolitik anıtların görkemli bir örneğidir. Bu anıtlar iyice incelenirse onları inşa eden insanların ayın ve güneşin hareketlerini bildiğine dair bir kanıttır.

     Newgrange de en karanlık kısımları yeni buluşlardı. Batı çanağında ölüler yıkanırdı. Çanağın arkasında ki taşlarda semboller vardı. Ayın her 18,6 yılda battığı doğu bölümü bununla aynı hizada acaba hedef güneş değil de ay olabilir mi? Eğer bu tahmin doğru ise Newgrange ki odaların dizilimlerinin güneş o kadar ay ile ilgisi vardır. O zaman bu insanlar inançları için ne söylenebilir.

    Güneş ile Ayın çoğunlukla iki cins ile aynı bağlamda düşünür. Aylık döngülerden dolayı kadınların ayla bağlantıları düşünülebilirdi.

    Stonehenge hem toplumun kadın kısmını yani Aya önem verilirken hem de erkek kesime yani Güneşe hedeflenmiş olabilir. Çünkü tarımın gelişmesi ile Güneşin gücü ile erkeğe bağlı olarak artıyor. Erkeklerin güneşle kadınların Ay ile uygun bir ikilem düşünülür. Bu ikilemin sebebi ne olabilir. Bunun anlamı buzullar çağında.

     Paleotik dönemdeki avcı ve toplayıcının buzullar erimeden önceki yaşam tarzını anlamak gerekiyor. Bazı Antropologlar günümüzde belli toplumların belli ipuçları verdiğini düşünüyorlar. Buna örnek Kalahari çölünde ki Puşman kabileleridir.

     Bu kabileler üzerinde ki araştırmalardan her iki cinste uyum içinde görülür. Erkek avlıyor kadın geri kalan işi yapıyor. Sadece çekirdek ailenin olması sosyal eşitlikten bahsedilebilir. Güç ve zenginlik bilinmiyordu.

     Kadınların aylık döngüsü Ay ile bağlantı kurduğunda onların gücünü artırıyordu. Dünyada ki düzeni kadınlar gökteki düzeni ise Ay kuruyordu. Önemli av partileri büyük olasılıkla gece düzenleniyordu. Hayatta kalmak için avlanmak büyük önem taşıyordu.

     Hayatın ritmi Ay üzerinde üretiliyordu. Dolunay sırasında avı yakalamak için ışığında yararlanılıyordu. Dinlenip yeni ay sırasında karanlık olduğunda erkekler eşleriyle oluyordu.

     Hava koşulları değişir buzullar erir büyük hayvanlar ortadan kaybolur. Böylece sonra ki birkaç bin yılda insanlar kendi yiyeceğini üretmek zorunda kalacaklardı.

    Tarım devri istenilen değil hayatta kalmanın şartı idi. Tarımla birlikte eski sağlıklı yapılar yoku. Yavaş yavaş özel mülkiyet gelişir böylece değişim kaçınılmaz olurdu.

    Neolitik insanlar için bu anıtlar yitirdikleri geçmişi temsil ediyorlardı. Bu anıtlarda Ay'a saygı duyulup tapınaklarda ki eski ayinleri canlandırıyordu. Artık tarım yapmak için güneşin hareketlerini izlemek zorundaydılar. Bu duruma düşmenin sebebini Ayın hareketlerini unutup güneşin hareketlerini unutmaktı.

     Güvenebileceği bir rehbere ihtiyaçları vardı. Güneş ve Ay hakkında bilgi sahibi olan bir büyücü onlara yol gösterip teselli edebilirdi. Arkeologlar son 2 yüz yıl süreçte Almanya Fransa ve İsviçre de bronz çağına ait kazı alanlarında bulunan altından yapılmış 3 konili objeyi yıllarca incelendi.

     Berlin eski çağ müzesi müdürü bu konilerin büyücü şapkası olduğunu söyler. Törenlerde başlarına takarlardı. Bu kişilere rahip kral denilirdi. Bunlar zaman uzmanıydı. Bronz çağında bu bilgi onlara güç katardı, Güneş ve Ay bu şapkadan temsil ediliyordu. Bu bilgi batı medeniyet ve kültürünü temsil ediyordu.

      Nesiller boyu avlanan özgür insanların kolektif deneyimler bilgilerini etkiliyordu. Kadınların rolü değişiyordu. Ayın artık etkisi yok tarımda güneşe ihtiyaç vardı. Buda erkeğin üstünlük ele geçirdiğini gösterirdi. İnsanlar Tanrı alarak güneşe tapmalıydı.

   Artık en büyük endişe diğer insanlardı. İnsanlar artık toprak sahipleri idi. Böylece kavgalar başladı kavgalar mücadelelere mücadele savaşlara dönüştü. Dünyanın yeniden düzelmesi için umut ışığı vaat edebilirdi. Rahip kral bunu başardığında halka büyük mutluluk kendiside büyük güce sahip olurdu. İşte o anıtlar bu nedenle yapıldı. İnşası seçkin bir grup tarafından organize edildi ve büyük olasılıkla büyük bir olay amaçlanıyordu..

     İşte söz konusu buzul çağında yaşama nam ut ve devasa kuşun mekanik tasarımı tamamladı. Kolombiya mamutunun dişlerini bir insanın ne kadar uzağa fırlatabileceğini pratikte gösteriliyor.

Aşağıdaki Soruların Cevapları Filmin Ayrıntılarında Vardır.

1.     İngiltere' de Neolitk dönemden kalan toplu anıtların genel özellikleri nelerdir?

2.     Neolitk dönemdeki mezarlar bize o dönemin sosyal yapısı hakkında nasıl bir fikir verir?

3.     Hangi sosyal değişimlerle erkek egemenliği ortaya çıkıyor?

4.     Bireysel mezarlar bize neyi kanıtlamaktadır?

5.     Taş devri insanları güçlü makineler ve aletler olmadan bu büyük mezar anıtları nasıl yaptılar?

6.     Tarıma geçilmesiyle birlikte insanlar arasındaki sosyal yapı nasıl şekillendi?

7.     Ay ve güneşin önemi neydi?

8.      Fransa'da Almanya'da ve İsviçre'de kazılar sonucu bulunan üç koni üzerinde ki işlemeler ne anlam ifade ediyordu?