Biyolojide Önemli Kavramlar (BÖKAV) - İnfografik

Prof. Dr. Nasip DEMİRKUŞ - Temel Kavramlara İlişkin Açıklamalar

1. Değer Yargısı Nedir?

Canlılarda en az değişen, düşünsel mimarinin temel yapı taşı olan yargılar ve inanç sistemleri.

2. Değer Yargısı Tipleri

Bilimsel, İnançsal, Yapısal (Fıtrat), Kültürel ve Kişisel/Özgün değer yargılarının sınıflandırılması.

3. Eğitimde Değer Yargısı

Eğitimin kalıcı olması için bilginin, hedef kitlenin değer yargılarıyla ilişkilendirilerek sunulmasının önemi.

4. İslam ve Değişim

İslam'ın bilimi, felsefeyi ve diğer alanları kapsayan bir reçete oluşu ve değişime ayak uydurmanın gerekliliği.

5. Kader ve Tercih

Değişmez kader çizgisi ve insanın dua, sadaka ve tercihleriyle kaderini etkileme potansiyeli.

6. Batıni Kalp Havuzu

İnsanın akıl, ruh, nefis, zekâ gibi sanal araçlarını barındıran, kâinattan daha büyük zihinsel kapasite.

7. Allah (C.C.) Kimdir?

Tüm âlemlerin yegâne ilahı, Rabbi, eşi benzeri olmayan ve kendini dilediği gibi bildiren yaratıcı.

8. İslam'ın 5 Farzının Amacı

Farzların temel hedefi: Peygamber ahlaklı, sorumluluk sahibi, çalışkan ve adil insan tipini ortaya çıkarmak.

9. Melekler ve Görevleri

Nurdan yaratılmış, nefsi olmayan, Allah'ın emirlerine itaat eden akıllı memur yaratıklar (Cebrail, İsrafil, Mikail, Azrail).

10. Cinler ve Şeytan (İblis)

Mavi alevli ateşten yaratılmış, irade sahibi cinler ve kibri nedeniyle lanetlenen İblis'in durumu.

11. Şeytanın Karakteri

İblis'in ahlakıyla donanmış, akıllı yaratıkları hayvani eylemlere yönlendiren sanal/gerçek kişilik.

12. Şeytanın Besi Yeri

Allah'tan gafil, cahil, yoldan çıkmış insanların kalbi ve peygamber ahlakına uymayan artıkları.

13. Akıllı ve Akılsız Yaratıklar

Akıl, vicdan ve ruha sahip akıllı yaratıklar (insan, cin, melek) ve bu özelliklere sahip olmayan akılsızlar.

14. Yaratılış ve Senaryo

Ebedi boyutta olup bitmiş bir senaryonun ölümlü, geçici boyutunun yaşanması ve Allah'ın her şeye kadir oluşu.

15. Deccal'in Tanımı

Allah'ı taklit etmeye çalışan, sahte ilahlığa niyetlenen çapulcu ilahlık makamı.

16. Enerji ve Kâinat

Tüm yaratıkların oluşturulduğu potansiyel güç ve kâinatın 6 temel olgu ile evrimleşmesi.

17. Kâinatın 6 Temel Olgu ve Süreci

Kâinatın gittikçe hızlanması, genişlemesi, soğuması, karanlığa gömülmesi, çekim güçlerinin değişimi ve yoğunluk azalması.

18. Karanlık Enerji ve Madde

Kâinatın genişlemesinden (Karanlık Enerji) ve yaratıkları bir arada tutmaktan (Karanlık Madde) sorumlu güçler.

19. Temel Kozmik Boyutlar

Hız, mekân, zaman, eylem, düşünsel ve Batıni Kalp boyutlarının tanımı ve ilişkileri.

20. Kavram ve Yanılgısı

Kavramın tanımı ve bir kavramın gerçek karşılığıyla insan bilincinin liyakatli örtüşmemesi durumu.

21. Bilgi, Bilim ve İlim

Bilgi (veri tabanı), Bilim (ilim'in ölümlü versiyonu) ve İlim (ezeli, ebedi, mutlak gerçekler) arasındaki fark.

22. Varlık ve Yaratık

Varlık (Allah'ın ilminde var olan her şey) ve Yaratık (hayat bulmuş, enerjisi olan varlık) arasındaki ilişki.

23. Yalan, Yanlış ve Yokluk

Gerçeğe aykırı kasti (yalan) ve kasıtsız (yanlış) uydurmalar ile "yokluk" kavramının eleştirisi.

24. Sonsuz ve Ebediyet

Sonsuzun kümesel ve ölüme mahkûm oluşu; ebediyetin ise ölümsüz hayat ve mutlak gerçek olması.

25. Fıtrat (Yapı) Kavramı

Yaratığın doğasına ait tüm enerji hallerini ve potansiyelini ifade eden temel yapı. Fıtratın gereği olan değişim zorunluluğu.

26. Cahil Tipleri

Fıtrat Cahili (değişmezlik inadı), Eğitim Cahili (bilmezliğin cahili) ve Menfaat Cahili (bilinçli yanıltan) ayrımı.

27. Akıl ve Hissi

Ruh'un işletim sistemi, peygamber ahlakıyla çalışır ve insanı meleği makamlara yönlendirir.

28. Zekâ ve Rolü

Nefsin işletim sistemi, çevreye hızlı algılama ve pratik sonuç çıkarma aracıdır. Hayvanlarda da bulunur.

29. Akıl vs. Zekâ

Akıl (Ruh'a bağlı, meleği) liyakat öncelikli karar verir; Zekâ (Nefis'e bağlı, hayvani) hızlı ve siyasi öncelikli karar verir.

30. Nefis Kavramı

İnsanın hayvani bedeni, gayri ahlaki ve istenmeyen dünyevi tercih ve davranışlarının toplamıdır.

31. Nefis Mertebeleri

Nefs-i Emare'den (kötülüğü emreden) Mutmaine'ye (huzur bulmuş) kadar farklı nefis seviyeleri.

32. Ruhun Tanımı

Allah tarafından insana üflenmiş, ilahi kökenli, meleği kişilik ve eşyayı tanıma aracı.

33. Vicdanın İşlevi

Akıllı yaratıklara verilmiş, en zor anda bile en doğru ve adil (Rahmani) kararı gösteren meleği kalp ibresi.

34. Kişilik ve Sorumluluk

Olgun bir insanın, iradesiyle kendi tercihlerini belirleyen, sorumlu özü (ene, benlik, ego).

35. Temel Kişilik Boyutları

Sanal/Şeytani Nefsi, Nesnel Bedensel, Ruhsal, Akli, Zeki ve Vicdani Kişilik Boyutları.

36. Sevgi ve Aşk Farkı

Sevgi (kusurlara rağmen hoş görü), Hoşlanmak (zevk alma), Aşk/Sevda (sevgiyle tapınma/iman etme) tanımları.

37. Liyakat Kavramı

Yakışırlık; herhangi bir şeye en doğru, kusursuza uyumlu ve ehil olan şeyin yakışması.

38. Devrim ve Evrim

Devrim (toplumsal kuralların cebren/ikna ile değişimi) ve Evrim (yaratıkların değişen çevreye adaptasyonu).

39. Kavim, Millet, Devlet

Kavim (doğal/vahşi topluluk), Millet (değişmez milli duyguları taşıyan çekirdek) ve Devlet (yapay/geçici yönetim).

40. Şovenizm ve Siyonizm

Şovenizm (ırk/soy kuduzu) ve Siyonizm (din kuduzu) kavramlarının tanımları ve olumsuz etkileri.

41. Güzel Ahlak (Peygamber Ahlakı)

Ruhun sınırsız özgürlüğü içindeki Akıl işletim sisteminin bedene yansıyan kusursuz davranışları.

42. Ahlak Tipleri

Kapitalist, Kuduz/Cinnet (Hayvani), İt ve Koyun/Sürü Ahlaklarının tanımları ve karşılaştırması.

43. Mürşit, Mucit ve Kâşif

İrşat eden (yol gösteren), icat eden (yoktan var eden) ve keşfeden (var olanı ortaya çıkaran) kişilikler.

44. Akıllı, Zeki ve Doğal Tasarım

Peygamber ahlakına uygun (Akıllı), pratik/sonuç odaklı (Zeki) ve doğanın kendi içindeki (Doğal) tasarımlar.

45. Hidayet Çeşitleri

Yapay, Şeytani, Doğal/Vahşi ve İlahi Hidayet arasındaki felsefi ve pratik farklar.

46. İlkel/Primitif İnsan

Doğal döngülere zarar veren, çözümü sadece parada arayan, beyninin %10'undan azını kullanan insan tipi.

47. Normal İnsan

Doğal ve toplumsal döngülerde kendini bazen amorti edebilen, genellikle vasat düzeyde kalan insan tipi.

48. Evrensel İnsan

Davranışlarından ve ürettiklerinden başkalarının yarar gördüğü, doğayı kısmen aşabilen insan.

49. Gelişmiş İnsan

Pozitif düşünerek doğayı aşabilen, tüm döngülere pozitif değer katan kâmil insan (aklı selim).

50. İnsanın Özgün Özellikleri

Işık hızından hızlı düşünebilen, ruh ve akıl gibi üstün sanal araçlara sahip tek yaratık oluşu.

51. Demokrasi ve Siyaset Eleştirisi

Doğal/Vahşi Demokrasi (liyaksatsiz çoğunluk monarşisi) ve İnsani Demokrasi (liyakatli çoğunluk) ayrımı.

52. Çalışma ve Rekabet

Liyakatli çalışmanın değeri, hazıra alışmanın felaketi ve Rahmani (Zaruret) rekabetin önemi.

53. Bilim Ajanı Kimdir?

Bilerek veya bilmeyerek başkasının menfaatleri için bilgi üreten, toplayan ya da hizmet eden kişi.

54. Eğitimde Ahlak ve Liyakat

Eğitimde hedef: peygamber ahlaklı ve çalışkan olanın başarılı/liyakatli kabul edilmesi.

55. Evrensel İnsan ve Giyim

Kıskandırıcı, tahrik edici, aşırı özendirici giyim ve davranışlardan kaçınmanın toplumsal ahlak için önemi.

56. Sanal ve Nesnel Araçlar

İnsanın Ruh, Akıl, Nefis, Zekâ gibi sanal (duyu ötesi) ve beyin/organlar gibi nesnel araçları.

57. Münafık ve Ahlakı

Şahsi menfaatler için bilerek çok yüzlü eylem ve davranışta bulunan, zihnen kangrenleşmiş kişi.

58. Dua ve Kader

Doğma kader çizgisi olsa da, insanın duası, sadakası ve tercihleriyle kader çizgisini etkileme potansiyeli.

59. Eş Adaylarının Açıklamaları

Bedensel/zihinsel hastalıklar, aşılmaz değer yargıları ve tiryakiliklerin evlilik öncesi samimiyetle deklare edilmesi.

60. İnsanlık Yemininin 5 İlkesi

Toplumsal birliktelik için: Liyakat, Çeşitlilik, Peygamber Ahlakı, Bilgili Olma ve Kendini Doğru Tanımanın gerekliliği.