6-Fert, Aile, Kurum, Bölge, Ülke, Devlet…vb bazında, Toplumsal sınav denklemin huzurlu adaleti…vb için her kes gerektiğinde gücünün yettiği oranda: horozuna kış, itine/lerine(nefsine) hoşt demezse toplumsal tufan kopar veya devam eder. Önermesinin eksiğini tamamlayınız.
İpucu;Bir yanlışı gördüğünüzde gücünüz oranında(kalp, söz, eylem..vb) düzeltiniz Hz. Muhammed!! Yardım etmeye ve yanlışı düzeltemeye önce kendiniz, akrabalarınız ve çevrenizden başlayınız !!Hz. Muhammed AS. Bu hadisi eksik hatırlıyor olabilirim!? Bu asrın en büyük sosyal felaketlerinden biriside, fert, aile, kurum, bölge, ülke, devlet…vb bazında zihinsel, bedensel ve sosyal ilişkilerinde insanlara değer verirken ve konumlandırırken; liyakate değil akrabalığa ve akrabalık akaidine yani nasyonalist afat ve cehalete öncelik verilmesinden kaynaklandığına dikkat ediniz. I., II. ve III. Dünya nasyonalist cehalet savşlarını düşünün. Zamanında itine/lerine(nefisine/lerine) hoşt demeyenler gün gelir sürüsüne/ye nefer olurlar. Demirkuş 2008
Ceddimize ve akrabalarımıza önceliğinin bazı liyakatini toplumsal bazdaki denklem, yönetim ve eğitim sistemlerinde öne çıkartamayız. Ör.Yakın akraba evliliğinin sakatlıklarını, aile, ebeveyn, cet, ata, ecdat, nesep, sülale, aşiret; siyaseti, yönetimi, devleti akraba ve aşiret siyasetinin sakatlıklarını bilimsel ilişkilendirmeye çalışın.Yakın akraba evliliği kadar yakın akraba siyaseti, devleti, milleti…vb insanda çoğu şeyin bu yakınlığı sakattır.Çeşitliliğin nesnel ve sanal gerekliğin elzem olduğu konum ve alanları düşünün. Aksi taktirde Şovenislik(soy-cet kuduzu) olur aynı durum dinde hayat bulursa Siyonizme(din kuduzu) kayar. Ben arabım ama Araplardan değilim. Hz. Muhammed.AS. Aslını inkar eden bizden değildir. Hz. Muhammed.AS. Ancak aile bazında yardım, yanlışlarını düzeltme ve yararlı olma konusunda öncelik liyakati onların olabilir.Yardıma ve yararlı olamaya önce kendinizden, akrabalarınızdan ve çevrenizden başlayın (aile bazında) Hz. Muhammed.AS.

C.6

C.6)Gerek kişinin kendisi, ailesi ve çevresiyle öncelik olarak kendisinden başlayarak sonra ailesi ve en son çevresinden başlayarak yola koyulmalı. Nitekim peygamberimizde bir hatayı gördüğünde gücünü sonra dilini en sonda bir takım mimik hareketler kullanarak kendisinden başlamıştır…

Salih AYTEKİN

C.6Herkesin sahip olduğu bir kültür, geldiği bir gelenek, gördüğü bir aile yapısı vardır. O yüzden nefsimizin her söylediğini yapamayız. Toplumsal normlar ve sahip olduğumuz ahlaki değerler vardır. Yeri geldiğinde kendimize dur demesek toplumsal tufan kopar.

BUKET ÖZÇELEBİ

C-6 Böyle durumlardan kaçınmamız gerekir. Ama kaçınmak ne yeterlidir ne de bir çözümdür.Çünkü biz yapmıyoruz ama çevremizdeki insanlar yapıyorsa gelecek neslimiz tehlike altına demektir. Atalarımız boşuna dememişlerdir;’Üzüm üzüme baka baka kararır.’ Bundan dolayı gelecekteki neslimizin önünde bir hata çukuru daha oluşturmamak için bu gibi olayları gördüğümüz zaman uyarmalı ve o kişilere doğruyu anlatmalıyız

. Ramazan DEMİRDÖĞEN

C .6 insan çevresindeki yanlışları görüyorsa ilk önce yakınlarından başlayarak, yanlışları düzeltmelidir.Bunu yaparken çevresindeki kişileri incitmeyerek yapmalı, güzel ahlak içinde; doğru ve yanlışı ayıt ederek davranmalıdır.Ama YÜCE RABBİMİZ ALLAH CC’HUNUN insanların güçleri yetmediği konuları ona havale etmek daha caizdir çünkü o her şeyin üstesinden gelir. Deniz BÜYÜKERTAŞ

C.6 Bir insan yaşadığı ortamda(aile,okul,iş yeri….) gördüğü yanlışı görmemezlikten gelmemeli.Doğru bildiğini yapmalı.Çoğunluk ne yaparsa o doğrudur mantığıyla hareket etmemeli.Çünkü çoğunluk her zaman her zaman doğru yolda olmaz.Fatma DURUŞ

C.6 Toplumda bir olayla karşılaştığımız zaman olaya tarafsız yaklaşıp ılımlı davranmamız gerekiyor. Daha doğrusu elimizden geleni yapmamız gerekir. Peygamber Efendimiz bir olay karşısında nasıl davranmamızı şöyle izah eder“Eğer olaya fiziksel bir tepki veremiyorsa, sözle tepki yapılmalı sözle de tepki veremiyorsa kalple tepki verilmelidir“ diye ifade eder. Mine Şen ALTUNTAŞ

C.6 Kendi nefsine hayır demek toplumsal huzur için yeterli olmaz. Çevremizde nefsine hayır demeyi bilmeyenler varsa onları da ikaz edip, yanlışlıklarını düzeltmeye çalışmalıyız. Neşe ERAY

C.6. Gücün yettiği kadarıyla haksızlığa boyun eğmemektir fakat, bunu yaparken nefsani duygularına yenik kalmamaktır. Pınar TORAMAN

C.6 İnsanların beraber yaşayabilmeleri onların sosyalliğinden ileri gelmektedir.Ve insanların beraber yaşayabilmeleri için bazı bireysel isteklerini askıya almaları gerekmektedir. Aksi halde toplumsallaşma geriye yol kat etmektedir. Salih YENİOCAK

C.6 Toplumda bir bozukluk olduğu zaman sorun çıkaran kişiler uyarılmalıdır.Herkes bir yanlışlığı düzeltirse bozukluklar ortadan kalkmaya başlar. Şengül GİYEN

C.6.Hz. Muhammed (A.S) İslam’a insanları davet ederken ilk önce akrabalarından başlamıştır. O zaman bir hata varsa düzeltme konusunda ilk önce kendimizden, sonra etrafımızdakilerden sorumluyuz. Kendindeki hatayı düzeltmeyip başkasının hatasını düzeltmekte çelişkiler yatar. Karşındaki insanda iyi bir imaj oluşturmaz. Türkan ÖZARAZ

C 6. Her birey kendi evinin önünü temizler ise bütün mahalle temizlenir. Bu bilinç var olsun yeter. Zehra SEMİZ

C.6.İnsan yaşamı zıtlıklar üzerine kurulmuştur. Evreni anlamaya çalışan bir gözle baktığımızda aslında her şeyin yerli yerinde olduğu görülüyor. İyiyi anlamak için kötü mevcuttur yada güzeli idrak etmek için çirkini var edilmiştir. Bizler umudumuzu görmeli, şükrü etmeliyiz daima. İnsanlar birbirlerine karşı anlayışı en yüksek seviyede tutmalıdırlar. Bir toplulukta yerine göre davranmalıyız, vakur olmalıyız. Her zaman sadece kendimizi düşünmemeliyiz. Barış TURAN

C.6.Bu gün suç işleyen bireyleri gördüğümüz halde bir şeyler yapamıyorsak tufandan çok depreme sürükleriz. Burada deprem olmaması için büyük fırtınaların kopmaması için söylemezler. Görülen şeyler oysaki en büyük fırtınadır. Burada kötü felaketlerle birlikte birçok insanı da suçlu suçsuz iyi kötü birlikte sürükleriz, kurunun yanında yaş misali. Nereye gittiğimizi bilmeden sürüklenmek en büyük felaket değil midir zaten? Cansu KAHİLOĞULLARI

C.6. Kişi ilk önce kendi ahlakını ve yanlışlarını analiz edip sonra bunları düzeltmelidir. Önce kendi nefsini yenmeli kişisel çıkarlarını (yani başkasına zarar veren çıkarları)kendi içinde yok etmelidir. Sonra çevresinden başlamalıdır. Örnek efendimiz İslamiyet i anlatmaya önce kendi akrabalarından başlamıştır. Toplum önce kendi nefsini köreltmelidir, yoksa toplumsal felaketlere sebep olur. Bu günkü Amerika ırak savaşı kendi çıkarları için bu dünyayı bir kriz felaketine sürükledi. Toplumda en önemli şey adalettir. Herkese gücünün yettiği ölçüde yük verilmelidir. Örneğin parmakları tutmayan bir adamın inşaatta çalıştırılması gibi yapamayacağı bir işi verilmesi adalete aykırıdır. Adaletin olması o toplumun düzeni ve istikrarı demektir. Toplumda düzensizliğin en büyük sebebi de yakın akraba evliliğidir. Yani %70 -80 oranında sakat fertlerin olmasını doğuran bir olaydır. Toplum fertler yetiştirirken kendi gelenek ve göreneklerini kişiye iyi bir şekilde aşılamalıdır.Ersin DEMİR

C.6 Yanlışı yapan kendin isen bunu itiraf edebilmeli ve düzeltme yolunda bir çaba göstermelidir.

( M. Onur YILDIRIM)

C.6.Toplum huzuru sadece bir kişiden değil, toplumda yaşayan tüm insanlardan sorulur.İnsanlar daha iyi daha güzel bir çevrede, bir toplumda yaşamak istiyorlarsa eğer o çevreyi güzelleştirmek içinde çevreyi tüm çirkinliklerde kötü huylardan arındırmaya çalışmalıdırlar.Çünkü kötü olmasaydı iyinin değeri, çirkin olmasaydı güzelin değeri anlaşılmazdı.Bu nedenle toplumdaki huzur ve refahın sağlanması için herkes elinden geleni yapmalıdır. MÜZEYYEN KAPLAN

C 6. Şöyle bir söz en iyi cevap olacaktır. “Eğer dünyayı düzeltmek istiyorsan önce kendini düzeltsen düzelirsen ailen oradan çevren derken farkında olmadan dünyayı düzeltebilirsin.” Sözün başında denildiği gibi. Kişiden başlar gele yayılarak devam eder. Oktay YİĞİT

C.6. Nefsi emare terbiyeye, horoz kışa muhtaç. Aksi takdirde devam noksan olur.

Rıfat AKYAVUZ

C.6 Yanlışlarımızı düzeltmeye ilk önce kendimizden başlamalıyız. Kendi yanlışımızın farkında olursak onu düzeltme şansımız vardır. Böylece diğer insanların yanlışlarını gördüğümüzde onları rahatça uyarabiliriz. Sema YEŞİLYURT

C.6 Bence insanda en önemli şeylerden biride iradedir. İradeli insan nefsinin her dediğini yapmayan, davranışlarında ölçülü insandır. Zaten zamanımıza baktığımızda daha ilerisini de görebiliyorum. Zamanın ne kadar bozulduğunun farkında değimliyiz! Kıyamet yakındır… Yusuf ERGİN

C.6.En kaliteli insanlar iğneyi kendine çuvaldızı başkalarına batıran insanlardır.Kendi yanlışlarını,hatalarını görmeyen insan başkalarında hata arama hakkı yoktur.Önce kendi hatalarını ve eksikliklerini düzeltmeli sonra yakın akraba ve arkadaşlarını düzeltsin ki arkadaşları da başkalarınkini düzeltsin.Bu düzeltme karşıdakinin gururunu incitmeden yapılmalıdır.fakat her konuda (evlenme,parti,iktidar,devlet) kendi akrabalarımızın içinden çıkamazsak cehalete sürükleniriz.Genişleyemeyiz,evrenselleşemeyiz.Tabi ki akrabalarımıza yararlı olmaya çalışacağız ama hep akraba dersek bu devlet yerinde sayar.Ayrıcalıklar başlar devlet bölünür parçalanır.Zehra AKTI

C.6. Söz konusu olan mesele yine toplum olunca, toplumun huzuru olunca ve üzerinde durulması gereken konu da adalet olunca Hz Ömer’den bahsetmeden geçmek biraz zordur. Hak hukuk denince o mübarek insandan bahsetmek lazımdır. Nasyonalizm; günümüzde milliyetçilik olarak bilinen bu terim insanlar arasında ifrat ve tefrit derecede ayrılıklara yol açmaktadır. Oysaki insanlar dinimize göre eşittir. Hiçbir haksızlık yapılmamalıdır. Bu konuda insana, aileye, kurumlara, en önemlisi bir millete düşen birçok görev vardır. Yapılması gereken en önemli görev, ayrımcılıktan uzak durmaktır. Hakkı olana hakkını vermek gerekir. İnsanlara yardımcı olmak gerekir. Bu konuda zaafı olanların öncelikle kendilerini daha sonra da bu konuda kendilerini düzeltmeli nefsin ayıplarına yenik düşmemeli. Daha sonra da bu konuda direktif olanlara gereken cevabın verilmesine yardımcı olmalıdırlar. Bu da toplumda huzurun ikametini sağlayacaktır. Gani KISACA

C.6 Tüm varlıkları düşünebilir kılmak imkansız dır. Çünkü dünya yeni değerler yaratanların etrafında döner. Bu yönüyle düşünüldüğünde dünyadaki tüm nesnel varlıkların merkezinin insan olduğu söylenebilir. Dolayısıyla da şekillenme de bu yapı nazarında gerçekleşir. Ama önemli olan husus bunun gerçekleştirebilecek önemli mevki ve makamda olduğumuz da, böyle bir niteliği kayırıcı boyutlara taşımamak. Tamamen objektif, hiçbir kurum, kuruluş veya kişilerin güdümünde olmadan tüm yargılara haklı bir şekilde verebilmektir. Seyithan GÜNEŞ

C.6. İnsan toplumun huzuru için gücünün yettiği kadar gördüğü yanlışları düzeltmeye çalışmalıdır. Çünkü yanlışı yapan kişi kimseden uyarı almazsa bu yanlışı yapmaya devam eder. Peygamber efendimiz (sas)in bir hadisinde dediği gibi gördüğün yanlışı düzelt, buna gücün yetmezse ikaz et, buna da gücün yetmezse kabinle kına . Eğer böyle olmazsa artık o yanlış birey ve toplum için normal bir davranış olur ve toplum bu yanlışı devam ettirir. Salih ERKEN

C.6 İnsana en yakın kişi yine kendisidir. İnsan önce yanlışı düzeltmeye kendisinden sonra çevre, akrabadan başlayarak düzeltmelidir. Toplumun bir ferdi olarak huzuru sağlamak bizimde elimizde. Özlem SÜTÇÜ

C.6 İnsanlar kendi nefsine yenik düşerse, ondan sonra toparlaması zor olur.Bu da toplumsal bozukluğa neden olur. Ramazan VARIŞ