FEN TEKNOLOJİ VE TOPLUM DERSİNİN İÇERİĞİ
Hipotezin Özellikleri Şu Noktalarda Belirlenir
Doğada gözlenen veya duyumlaşan yaratık, olay, olgu veya bir sorunun nedeni olarak ileri sürülmüş bir önerme-faraziye-hipotez olarak tanımlanabilir. Bir konuyla ilgili alt ünitelerin ortak özelliklerinden hareketle varılan veya yapılan genellemelerdir.
Nesnel Bilimsel Çalışmalar Yapılırken İzlemesi Gereken Yollar
Bilimsel çalışmaların basamakları; hipotez kurma, yaparak tanımlama, model yaratma, değişkenleri belirleme ve kontrol etme, deney düzeneği yapma ve değerlendirme süreçlerini içerir.
Zihinsel Beden
İnsanın; akıl, ruh, nefis, zekâ gibi sanal araçlarını içeren, beynin ötesinde bir hafıza ve bilinç havuzudur. Beyin, bu zihinsel bedenin nesnel çekirdeği gibidir. Zihinsel havuz, kâinattan daha büyük bir kapasiteye sahip olabilir.
Zihinsel Yapılanma Kuramı
Zihne giren bilgilerin nasıl şekillendiğini açıklar. Yeni bilgi önceki bilgilerle çelişmiyorsa öğrenilir. Çelişiyorsa zihin, bu dengesizliği gidermek için yeniden yapılanma sürecine girer.
Öğretim, Öğrenim ve Eğitim İle İlgili Bazı Kavramlar
- Öğretim: Bilgiyi hedef kitleye aktarmak için yapılan planlı faaliyetlerdir.
- Öğrenim: Hedef kitlenin öğrenmek için gösterdiği gayret ve tepkilerdir.
- Öğrenme: Öğretim ve öğrenim sonucu oluşan kalıcı davranış değişikliğidir.
- Eğitim: Öğrenilen şeylerin hayata uygulanarak alışkanlık (refleks) haline getirilmesidir.
- Terbiye: İnsanların, İslami ve ahlaki kurallara iman ederek istendik davranışları geliştirmesidir.
Etkili Öğreniş Nedir?
Etkili öğrenmede amaç, bilgileri çok uzun bir süre unutmamak üzere edinmek ve hayata bilinçli olarak uygulayabilmektir. Bilginin öğrencinin ürünü haline getirilmesi hedeflenir. Bunun için öğrencinin konuya iştahlandırılması gerekir.
Gerçek Öğretim, Öğrenim ve Eğitimin Önemi
Gerçek eğitim, sadece bilgi aktarımı değil, aynı zamanda bu bilgilerin peygamber ahlakı çerçevesinde hayata uygulanmasıdır. Bilginin kötüye kullanılmasının zararları öğretilmeli ve insancıl ahlak kazandırılmalıdır.
Sanal/Gerçek ve Nesnel Terör Nedir?
Sanal-gerçek ortamlarda yaratığa/yaratıklara hak etmediği halde, bilinçli uygulanan her türlü şiddet ve zulümdür. Asrımızın en büyük sorununun terör değil, peygamber ahlakından ve adil düzenden yoksunluk olduğu vurgulanır.
E18'DE Öğretimde 8D Prensibi (Liyakatli Öğretimin Sekiz Doğru Prensibi)
- Doğruya İnandır Prensibi: Konunun önemine inandırmak.
- Doğru Tanı Prensibi: Eğitilecek kitlenin özelliklerini tanımak.
- Doğru Empati Duy Prensibi: Hedef kitleye doğru anlamlar yüklemek.
- Doğruyu Seç Prensibi: Doğru zamanda, doğru yöntemle öğretmek.
- Doğru Eşleştir Prensibi: Yöntemleri öğrencinin özellikleriyle eşleştirmek.
- Doğru Güncelle Prensibi: Bilgileri hayatla ilişkilendirmek.
- Doğru Uygula Prensibi: Öğrenilenleri alışkanlık haline getirmek.
- Doğru Değerlendir Prensibi: Öğrenmenin sonuçlarını doğru ölçmek.
Deney, Tatbik/Uygulayış ve Etkinlik
- Deney: Bilimsel bir amacı kanıtlamak için kontrollü ortamlarda yapılan bir etkinliktir.
- Tatbik/Uygulayış: Bir metodolojiyi öğrenmek için yapılan pratik çalışmalardır.
- Etkinlik: Deney ve uygulamayı da kapsayan, kuralları daha esnek olan, öğretim amaçlı en geniş kavramdır.
Soru Nedir? Soru Tipleri Nelerdir?
Soru, cevaplanmasına gereksinim duyulan, bilgi edinme amaçlı cümlelerdir. Temel soru tipleri şunlardır:
- Tümevarım-Sentez Soruları: Hatırlama ve tanımlama için kullanılır.
- Tümdengelim-Analiz Soruları: Açık uçlu, farklı yanıtlara olanak sağlayan sorulardır.
- Değerlendirme Soruları: Bir fikrin doğruluğunu veya değerini yargılamayı hedefler.
- Bilgi İsteyen Sorular: Doğrudan bilgi sorgulayan sorulardır.
- Beyin Fırtınası ve Beyin Nadası Soruları: Çok yönlü düşünmeyi ve bilgiyi disipline etmeyi amaçlar.
Bilim Bilginin (Bilim İnsanın) Özellikleri Şunlardır
Doğa merakı, nesnellik, zihinsel esneklik, yılmazlık, sentez yeteneği, ortak çalışmaya yatkınlık, doğa ve insan sevgisi, sıra dışı düşünebilme, evrensel olma ve dürüstlük gibi temel özelliklere sahip olmalıdır.
Bilgi, Bilim ve İlim Nedir?
- Bilgi: Varlıklar ve yaratıklarla ilgili kodlanmış her türlü veridir. Bilim ve ilmin veri tabanıdır.
- Bilim: Doğadaki nesnel bilgilere dayalı, insanın deneyim ve öğretimle ortaya çıkardığı, ölümlü ve değişime açık bilgi sistemidir.
- İlim: Bilimi de içeren, ahlakı, doğa ötesini ve tasavvufu kapsayan en geniş bilgi havuzudur. Ebedi ve değişmez gerçekleri içerir ve Allah'ın Âlim sıfatına tabidir.
Olay, Süreç ve Olgu Nedir?
- Süreç: Bir eylemin başlangıcından sonuna kadar geçen zaman dilimi içindeki tüm ilişkili olaylar bütünüdür.
- Olgu: Sürecin belirli bir mekânda gerçekleşmesidir (Süreç + Mekân).
- Olay: Süreç içinde meydana gelen tekil durumlardır.
Temel süreç çeşitleri; betimlemeli düşünme, doğal oluşum, hipotetik tümdengelim ve deneysel tümevarım olarak sıralanır.
İnsanların Doğal ve Sosyal Döngülere Katkı Paylarına Göre Kategorize Edilmesi
- İlkel İnsan: Çevresine ve döngülere zarar veren, çözümü sadece sermayede gören.
- Doğal İnsan: Doğa yasalarının etkisinden kurtulamamış, doğaya emanet yaşayan.
- Çağdaş İnsan: Asrına uyum sağlamaya çalışan ancak ilmi körelmiş insan.
- Normal İnsan: Genellikle vasat düzeyde kalan, döngülerde kendini bazen amorti edebilen.
- Evrensel İnsan: Ürettikleriyle ve davranışlarıyla başka yaratıklara faydalı olan.
- Gelişmiş İnsan: Pozitif düşünerek doğayı aşabilen, döngülere pozitif değer katan ideal insan tipi.
İnsan Kimdir? İnsanın Özgün Özellikleri
Işık hızından daha hızlı düşünebilen, akıl ve ruh gibi doğa ötesi araçlara sahip, nesnel bir bedende var olan yaratıktır. Bir yönüyle hayvani (nefis, zekâ), diğer yönüyle meleği (ruh, akıl) özellikler taşır. Bu ikilem, onun yeryüzündeki imtihanının temelini oluşturur. En şerefli ve en aşağılık olma potansiyelini barındırır.
Fen Nedir? Toplum Nedir? Fen ve Toplum İlişkisi
- Fen: Doğayı ve doğaüstü varlıkları, olayları ve bunlar arasındaki ilişkileri insanlığın hizmetine sunan bilim dalıdır.
- Toplum: Ortak paydalarda (kültür, dil, inanç vb.) buluşan ve birlikte yaşamayı tercih eden bireyler grubudur.
- İlişki: Fen ve teknolojinin gelişimi toplumu derinden etkiler. Ancak bu gelişme ahlaki bir süzgeçten geçirilmezse çevre sorunları ve toplumsal yozlaşma gibi olumsuz sonuçlar doğurabilir.
Çalışmanın Önemi ve Hazıra Alışma-Alıştırmanın Felaketi
Hazıra alışmak, faiz ve vahşi rekabet, insanın üretkenliğini öldüren ve onu hayvani bir miraca sürükleyen olgulardır. İnsan için liyakatli çalışmak ve zaruret (rahmani birliktelik) esastır. Rekabet ise hayvanlara özgüdür ve insanı vahşileştirir. Bir yaratığın kendisine verebileceği en büyük ceza, hazıra alışması ve alıştırılmasıdır.
Geleceğe ve Değişime Hazır Edepli-Yararlı Nesiller Yetiştirmek
İnsanlık, uzay çağına girerken, değişime uyum sağlamak zorundadır. Bunun için eğitim sistemleri, insanları sadece teknik bilgiyle değil, aynı zamanda peygamber ahlakıyla donatarak geleceğe hazırlamalıdır. İnsanları, fıtratlarına uygun, liyakatli ve üretken bireyler olarak yetiştirmek esastır.
21. Yüzyılda Sınavlar Nasıl Yapılmalı?
Eğitimde hedef sadece başarı değil, aynı zamanda "Peygamber Ahlakı" ve "çalışkanlık" olmalıdır. Sınavlar, sadece zekâyı değil, aynı zamanda ahlakı, çalışma performansını ve liyakati de ölçmelidir. Mesleklere yönlendirmede bu bütüncül değerlendirme esas alınmalıdır. Liyakatsiz başarı yerine, ahlak ve çalışkanlıkla donatılmış başarı hedeflenmelidir.
21. Yüzyılda Meclisi Nasıl Seçmeliyiz?
Mevcut "doğal (vahşi) demokrasi" eleştirilir. Bunun yerine, tüm meclisin iktidarda olduğu, her vekilin oyunun gücünün temsil ettiği seçmen sayısıyla orantılı olduğu "insani demokrasi" önerilir. Seçimler, sadece popülerliğe değil, ahlak, liyakat ve bilgi gibi kriterlere dayanmalıdır.
21. Yüzyılda Toplumsal Yemin ve Birliktelik
İnsanlığın birlik ve beraberliği için temel alınması gereken 5 yasa önerilir: Liyakatin, çeşitliliğin, peygamber ahlakının, bilgili olmanın ve kendini doğru tanımanın gerekliliği. Bu değerler üzerine kurulu bir "İnsanlık Yemini" ile toplumun ahlaki temelleri güçlendirilmelidir.
Sonuç ve Çözüm
- Geçici ve Acil Çözüm: Mevcut sistemleri yıkmak yerine, "kök hücre siyaseti" ile toplumu adil, liyakatli ve tüm özgünlükleri koruyan bir anlayışla yönetmek.
- Uzun Vadeli Çözüm: Eğitim, seçim ve yönetim sistemlerini peygamber ahlaklı, akıllı ve adil insanları ön plana çıkaracak şekilde yeniden tasarlamak.
Derse Devamın Gerekliliği ve Önemi
Derse devam, öğrencide sorumluluk bilincini, işini yapma alışkanlığını ve yaşamın güncelliğini takip etme refleksini geliştirir. Mezuniyet belgelerinde derse devam durumunun belirtilmesi ve işe alımlarda dikkate alınması önerilir. Bu, bireyin sorumluluk taşıma oranı hakkında önemli bir göstergedir.
Değer Yargısı Nedir?
Canlı yaratıklarda en az değişen veya hiç değişmeyen yargılardır. Bir bireyin veya toplumun düşünsel mimarisinin temel yapı taşlarıdır. Eğitimde, bilgilerin kalıcı olması için hedef kitlenin değer yargılarıyla (bilimsel, inançsal, kültürel, kişisel) ilişkilendirilerek sunulması gerekir.
Allah C.C.'HU Kimdir?
Tüm âlemlerin yegâne ilahı ve Rabbidir. Peygamberler ve kitaplar aracılığıyla insanları peygamber ahlakına davet eden, eşi ve benzeri olmayan tek yaratıcıdır. İnsanın fıtratına uygun olarak onu terbiye eden, değiştirebilen güçtür. Kendini tarif ettiği gibi olan, ilk ve tek zattır.
Enerji, Enerji Halleri ve Kâinatın Evrimi
Enerji, tüm yaratıkların oluşturulduğu potansiyel güçtür. Kâinatın, yaklaşık 13.8 milyar yıl önce "ol" emriyle, karanlık enerji ve karanlık madde arasındaki dengeyle oluştuğu ve sürekli genişlediği anlatılır. Bu süreç, Kur'an'daki "göğü genişletmekteyiz" ayetiyle ilişkilendirilir.
Yaratık, Varlık, Canlı, Cansız ve Ara Formlar
- Varlık: Her şeyin Allah'ın ilminde potansiyel olarak bulunmasıdır.
- Yaratık: Allah'ın "ol" emriyle hayat bulan varlıklardır.
- Canlı: Yaşamak ve üremek için enerji tüketen yaratıklardır.
- Cansız: Yaşamak için enerji tüketmeyen yaratıklardır.
- Ara Form: Canlı ve cansız arasında geçiş özelliği gösteren (tohum, virüs gibi) varlıklardır.
Yalan, Yanlış, İftira, Yokluk, Değişim ve Sabite Nedir?
- Yalan/İftira: Gerçeğin kasıtlı olarak saptırılması.
- Yanlış: Gerçeğin kasıtsız olarak saptırılması.
- Yokluk: Mutlak yokluğun bir yanılgı olduğu, her şeyin Allah'ın ilminde var olduğu belirtilir.
- Değişim: Kâinatın temel bir özelliğidir; yaratıkların önceki hallerine benzememe sürecidir.
- Sabite: Değişim potansiyeli sıfıra yakın olan, göreceli olarak değişmez kabul edilen özelliklerdir.
Din, Rejim ve Laiklik
- Din: Akıl sahibi varlıkları dünya ve ahiret saadetine ulaştırmayı hedefleyen ilahi kurallar bütünüdür.
- Rejim: Bir devletin yönetim şeklidir ve tamamen dünyevidir.
- Laiklik: Dini, devlet işlerinden ayırma prensibidir. İslamiyet'in zaten bu dengeyi içerdiği, bu nedenle Batı tarzı bir laikliğin gereksiz olduğu yorumlanır.
Ahlak Çeşitleri
İnsanın tüm davranışlarının bütünü olan ahlak, farklı tiplere ayrılır:
- Güzel Ahlak (Peygamber Ahlakı): En ideal ahlak biçimidir.
- Kapitalist Ahlak (Karunizm): Eylemlerin temelinde ekonomik çıkarın olduğu ahlaktır.
- Kuduz Ahlak (Vahşi Ahlak): Hayvanları taklit eden, gayri ahlaki davranışlardır.
- İt Ahlakı: Zorba ve baskıcı ahlaktır.
- Koyun/Sürü Ahlakı: Sorgusuzca bir lideri takip etme ahlakıdır.
İnsanın Sanal Araçları ve Sıfatları
- Ruh: Allah tarafından insana üflenmiş, ilahi kökenli meleği kişilik.
- Akıl: Ruhun işletim sistemi; doğru ile yanlışı ayırt etme yetisi.
- Nefis: İnsanın hayvani yönü, bedensel arzuları ve içgüdüleri.
- Zekâ: Nefsin işletim sistemi; çevreyi hızlı algılayıp pratik sonuç çıkarma yeteneği.
Kişilik, Fıtrat ve Vicdan
- Kişilik: Olgun bir insanın, iradesiyle kendi tercihlerini belirleyen sorumlu egosudur.
- Fıtrat (Yapı): Bir yaratığın doğasına ait tüm potansiyel ve özellikler, temel yaratılış programıdır.
- Vicdan: En zor anlarda bile en doğru ve adil (Rahmani) kararı gösteren, Allah tarafından verilmiş meleği bir kalp ibresidir.
Melek, Cin, Şeytan ve Deccal
- Melek: Nurdan yaratılmış, nefsi olmayan, tamamen Allah'ın emirlerine itaat eden akıllı yaratıklardır.
- Cin: Mavi alevli ateşten yaratılmış, irade sahibi, insanlar gibi iman ve inkâr edebilen varlıklardır.
- Şeytan (İblis): Aslen bir cin olup kibri nedeniyle lanetlenen ve insanları saptırmaya yemin etmiş varlıktır.
- Deccal: Ahir zamanda ortaya çıkacak, ilahlık iddia ederek insanları saptıracak olan en büyük fitnedir.
Cahil, Bilim Ajanı, Bilim Bilgini
- Cahil: Bilmezliğin veya yanlış bilmenin değişmezlik inadında olan kişidir. Fıtrat cahili (değişmez) ve eğitim cahili (bilmez) olarak ikiye ayrılır.
- Bilim Ajanı: Bilerek veya bilmeyerek, başkasının (ülke veya kurum) menfaatleri için bilgi toplayan veya üreten kişidir.
- Bilim Bilgini: Bir bilim alanında eğitim almış, bilimi değer yargılarıyla ve doğa ötesiyle birlikte ele alabilen kişidir.
Sevgi, Hoşlanma, Beğenme ve Aşk
Bu kavramlar sıkça karıştırılır:
- Hoşlanmak: Bir varlığın özelliklerinden keyif almaktır, genellikle geçicidir.
- Beğenmek: Bir varlığın özelliklerini onaylamak ve takdir etmektir.
- Sevmek: Bir varlığın tüm olumsuzluklarına, hatalarına ve eksiklerine rağmen ona katlanmak ve hoş görmektir. Fedakârlık ve kabullenme içerir.
- Aşk (Sevda): Sevgisiyle taptığına, bir yaratığa veya eşyaya iman etmektir. Sevginin en yoğun halidir.
Devrim ve Evrim
- Devrim: Toplumların, asrın koşullarına uyum sağlamak için toplumsal kuralları; cebren, hile ile veya ikna ile benimsemesi veya değiştirmesidir. İnsanın ürünüdür.
- Evrim: Yaratıkların ömürleri boyunca değişim ile ilgili tüm olay, olgu ve süreçlerini içeren doğal bir kanundur. Yaratıkların değişen çevre koşullarına uyum hikayesidir.
Mürşit, Mucit ve Kâşif
- Mürşit: Akıl ve ruh sahibi yaratıkları irşat eden, doğru yolu gösteren, gafletten uyandıran kişidir.
- Mucit (İcatçı): Doğada var olmayan sanal, yarı nesnel veya nesnel araçları hayata uygulanabilir hale getiren kişidir.
- Kâşif: Doğada var olan fakat insanlar tarafından bilinmeyen yaratık, olay veya kanunları ortaya çıkaran, keşfeden kişidir.
Akıllı, Zeki ve Doğal Tasarım
- Akıllı Tasarım: Peygamber ahlakıyla doğru orantılı, ahlaki değerleri ve ilmi temel alan tasarımdır.
- Zeki Tasarım: Pratik, sonuca hızlı götüren ancak ahlaki kurallarla her zaman örtüşmeyen, daha çok bilimsel ve nefsi tasarımlardır (Örn: Patojen teknoloji).
- Doğal Tasarım: Doğanın kendi içindeki evrimsel süreçler sonucu ortaya çıkan tasarımlardır.
Hidayet Çeşitleri
Hidayet, bir varlığın düşünce kıblesini etkilemek amacıyla zihnine yüklenen mantık ve bilinç işletim sistemidir.
- Yapay/Siyasi Hidayet: Siyasi ve ekonomik çıkarlar için kitleleri belirli bir inanca yönlendirmektir.
- Şeytani Hidayet: İnsanları menfaatleri için kullanmak ve ahlaki olarak yozlaştırmak amacıyla yapılan yönlendirmedir.
- Doğal (Vahşi) Hidayet: Dâhilerin, mucitlerin zihninde doğanın kanunlarının tecelli etmesidir (evrimleşme).
- İlahi Hidayet: Allah'ın, peygamberlerin ve âlimlerin kalbinde tecelli etmesidir.
Kavim, Millet, Devlet ve İnsan İlişkisi
Bu kavramların hiyerarşisi ve ilişkisi şu şekilde özetlenir:
- Devlet: Yapay ve geçicidir, kavimlerin beyni gibidir.
- Kavim: İnsanlık bedeninin dokuları gibidir, devletlerden daha süreklidir.
- Millet: Bir kavme ait değişmez milli duyguları taşıyan çekirdek kesimdir.
- Irk: Doğal varyasyonlardır ve hiçbir ırkın diğerine üstünlüğü yoktur.
- İnsan: Tüm bu kavramların üstündedir. "Sizi tanışasınız diye kavimlere ayırdık" ayeti bu felsefenin temelini oluşturur.
Demokrasi, Siyaset ve Hukuk
Demokrasi, doğal haliyle çoğunluğun azınlığı yönettiği bir sistem olarak tanımlanır ancak bu halinin "insani" ve "liyakatli" hale getirilmesi gerektiği vurgulanır. Parti demokrasisi, "yanlış da olsa çoğunluğun dediği doğrudur cehaleti" olarak eleştirilir. Bunun yerine, her vekilin oyunun gücünün temsil ettiği seçmen sayısıyla orantılı olduğu daha adil bir "insani demokrasi" önerilir.