158
160 162 166
İÇİNDEKİLER
Hi-tech Ürünler:
Yeni teknoloji ürünleri
3D Sensörler:
Elektronik gözler
Uydu Net:
Uydu telefonları emrinizde
Saklanacak bir yer kalmadı
Teknolojinin gözü kulağı üzerimizde
Uydular mimiklerimizi görecek kadar gelişti. Cep telefonlarımız ise ebeye yerimizi fısıldayan mızıkçı bir saklambaç arkadaşı gibi. Bütün dünya kameraların altındaki büyük bir yarışma evine mi dönüşüyor?
GÜNÜMÜZDE GEÇEN CASUSLUK FİLMLERİN-
de veya geleceği tasvir eden pek çok bilim­kurguda, göze batacak kadar belirgin bir ge­rilim unsuru vardır. Tüm insanların hakim otorite tarafından takip ve kontrol altında olduğunu veya olacağını vurgulayan bu tas­vir, mutlaka tüm seyircilerin dikkatini çeker. Filmlerde kahramanlar, hatta sıradan insan­lar bile gel işmiş teknoloji tarafından devam­lı gözetlenmekte, takip edilmektedir.
Tony Scot'un Enemy of the State filminde kirli politikacıların kumpaslarından kaçmaya çalışan Will Smith nereye giderse gitsin üze­rindeki uydulardan, peşindeki ajanlardan kurtulamıyordu. Daha yakın zamanda vizyo­na giren The Recruit'te ise CIA eğitmeni Al Pacino'nun, öğrencisine, cep telefonu açık olduğu sürece onu bulmaları­nın çocuk oyuncağı olacağını
mesini zorunlu kılan hükümet kararına daya­nıyordu.
Senaristler seyirciyi etkilemek için bazen gerçekleri abartsalar da, teknolojinin imkan­larını eline geçirenlerin, diğer insanları gö­zetlemekten ve özel yaşamlarına girmekten çekinmediklerini bugünlerde fark ediyoruz. Avrupa, ellerinde kameralı cep telefonları ile plajlarda, sokaklarda, gece klüplerinde dola­şan milyonlarca röntgencinin özel hayatları tehdit etmesi sorununu manşetlerde tartı­şıp, yasa tasarıları hazırlaya dursun, ülkemiz­de de örnekleri olan, cep telefonlarından kul­lanıcıları takip servisleri abone toplamak amacıyla batı basınında reklamlara çı­kıyor.
söylemesi elbette senaristin hayal gücüne değil, 2001 Ekim'inden itibaren Ameri­ka'daki bütün cep telefonlarına
Bıo KONTROL: Çocuklarınızın sağlığını saatin üzerindeki sensörler
sayesinde internet üzerinden takip edebilir, nabzını, vücut ısısını kontrol edebilirsiniz.
GPS sistemlerinin yerleştiril-
HI-TECH
Popüler Teknoloji
İnsanları cep telefonları üzerinden takip etme fikri, önceleri masum bir ih­tiyaç nedeniyle ortaya atıldı. 911 gibi acil yardım servislerini arayanların ad­reslerini bildirememeleri nedeniyle, yardım hattı operatörlerinin arayan cep telefonu kullanıcısının bulunduğu noktayı ekranında görebilmesi gereki­yordu ve Amerikan hükümeti 2005 yı­lında 911 acil yardım servisine cep tele­fonlarından yapılacak çağrıların sayısı­nın 150 milyonu asacağını hesaplayın­ca, tüm cep telefonlarına GPS (Global Positioning System) sistemleri eklen­mesi şart koşuldu. Bu gelişme, zaten baz istasyonları üzerinden bulunduğu bölge yaklaşık olarak tahmin edilebilen bir cep telefonu kullanıcısının yerini 90 metre hata ile tespit etme İmkanı do­ğurdu.
Karar öncelikle casusluk filmleri ya­zan senaristlere ilham kaynağı olmuş gibi göründüyse de, casusluk örgütleri­nin bu nimetten daha İlk günden itiba­ren yararlanmaya başlamadıklarını dü­şünmek iyimserlikten öte, saflık olarak kabul edilebilir. Ancak, uydulardan ta­kip edilebilen cep telefonları mucizesi, sadece gizli haber alma örgütlerinin ve­ya acil yardım servisleri operatörlerinin tekelinde kalmadı ve girişimci GSM operatörleri bu imkanı hemen karlı bir hizmete dönüştürdüler.
Şehir haritası üzerinde takip
Amerika'da Digital Angel ismi ile pazar-lanan hizmet, kayıtlı GSM telefonları­nın şehirdeki konumlarını ve hızlarını internet üzerinden takip etmeye imkan
natıp, geçenleri yüz tanıma yazılımları ile taramak veya İnsanların derilerinin altına uydulardan takip edilebilecek kimlik chip'leri yerleştirmek gibi fikirler kimi eyaletlerde gündeme gelmiş ama kamuoyu tepkisi nedeniyle uygulana­mamış olsa da, Amerika, teknolojinin insanlar üzerindeki etkisini görmek için hala iyi bir örnek kabul edilebilir. Digi­tal Angel gibi servislere sadece çocukla­rını merak eden ebeveynlerin değil, bir­birlerini kıskanan ve bütün gün takip etmek isteyen çiftlerin de sıklıkla baş­vurduğunu görmek. İnsanların birbirle­rine güveninin kalmadığının ve tekno­loji imkan verdikçe başkalarını İzlemek için heryolu deneyeceklerinin ispatı gi­bi görünüyor.
Ticari reklamlar fırsat kolluyor
Kıskanç asıklardan, peşindeki gizli ser­vis ajanlarından veya her adımını gö­zetleyen işvereninden saklanmanın yo­lunu bulsa da, cep telefonu kullanıcısını hala küçük bir tehdit bekliyor: Spam reklamlar.
Kablosuz ağ teknolojisi sayesinde, cep telefonu kullanıcısı bir ağın kapsa­ma alanına girdiğinde tüm hareketleri kolayca takip edilebilecek, örneğin bir alışveriş merkezini gezerken hangi ma­ğazada ne kadar süre geçirdiği, yemek yediyse hangi restoranı tercih ettiği, hangi filme girdiği gibi detaylar alışve­riş merkezinin veritabanına kaydedil­dikten sonra, bu kullanıcının ceptelefo-nuna ilgi alanlarına uygun reklam ve in­dirim kuponları gönderip gönderme-mek, kablosuz ağ yöneticilerinin insafı­na kalacak.
Neyse ki firmalar cep telefonu üze­rinden pazarlama ve reklam yöntemile-rinin geri tepeceğinden çekindiklerin­den kimse bu bilinmeyene adım atma­ya cesaret edemiyor. Ama bir gün cüret­kar bir firma tüm riski göze alıp ilk de­nemeyi yaptıktan sonra, rekabet endi-şesindeki diğer firmalar da bombardı­mana başlayacaklar. Ve arkadaşlarına, eşine, dostuna, bütün gün evden veya ofisten dışarı çıkmadığını söyleyen bir kullanıcının telefonuna, o gün X mağa­zasını ziyaret ettiği için teşekkür eden bir reklam ve indirim mesajı geldiğinde, pek çok insan için özel hayatlarının özel kalmasını sağlayan "nezaket yalanları" bas ağrıtan birer soruna dönüşebilecek. Bilgi için: www.digitalangel.net
Cem Şancı, cemsanci@chip.com.tr
UYDUDAN BAKIŞ: Günümüz uyduları geniş acıdan, detaylı görüntüye kadar dünya yüzeyini tarama yeteneğine sahip.
tanırken, sabahlan okula gönderdikleri çocuklarının sağlıkları için endişe eden ebeveynler için de, çocuğun bileğine ta-kılan sıradan bir saat görünümündeki sağlık kontrol birimleri üretildi. Bu seti satın alan ebeveynler, bütün gün ofiste çalışmak zorunda olsalar bile çocukları­nın nabız atışlarını, vücut ısılarını, sağ­lık durumlarını, şehirdeki konumlarını anı anma takip edebilirken, örneğin ço­cuk önceden belirlenmiş sınırların dışı­na çıktığında ailesi hemen haberdar edilebilmekte. Yani dijital gözetleme, hiç kimseye zarar vermese bile, yüzyıl­lardır süregelen bir öğrencilik geleneği­ni, okul kırmayı tarihe gömmek üzere.
GPS saklanmayı imkansız kılıyor
Dışarıda oynamayı seven ve ara sıra ba­sını alıp giden evcil hayvanlarveya sağ­lıklarından endişe edilen yaşlı akraba­lar için de çözümler İçeren bu sistemin biraz daha farklı versiyonları ülkemizde de kullanılıyor.
Öğrencileri evden okula, okuldan eve taşıyan Öğrenci servislerinin hızla­rını ve şehirdeki konumlarını internet üzerinden kontrol etmeye izin veren GPS vericileri bazı okul servislerine monte edilmiş durumda. Biraz farklı bir uygulama da, ofis dışında bulunmak zorunda olan çalışanlar için geliştirildi. Bu sistemle, tahsildarların veya teknik servis elemanlarının ihtiyaç ola n bölge­ye daha kolay ulaşmaları hedefleniyor.
Bu arada, sokakları kameralarla do-
ENDİŞE GİDERİCİ: Abonenin yeri, yönü ve sağlığı hakkında detaylı bilgiye internet üzerinden anında ulaşmak mümkün.