Gelecek ile İlişkimiz
Saf Olma Cesareti
Gelecek araştırmaları uzun zamandır teknolojik senaryoların öngörüsü ile kısıtlı kaldı. Filozof ve medya bilimcisi Mike Sandbothe, yeniden insanların gereksinimleri ve idealleri ile ilgilenmeyi ve ütopyalar için serbestlik sağlamayı öneriyor.
ünyayı değiştiren şeyler basit şeyler.
11 Eylül'dekî saldırı bunu ürkütücü bir biçimde belirginlestirdi. George W. Bush ve Amerikan askeri sanayisi yıldız savaşları düşleri görürken, birkaç Arap Florida'da uçuş dersi aldı, bıçak ve uçak bileli edindi ve kendilerini kaçırdıkları uçak ile birlikte korkunç bir silaha dönüştürdü.
Bu silah binlerce İnsanı öldürdü, dünya ekonomisini geçici olarak durak­lama noktasına getirdi ve geleceği terör başlığı altında yeniden tanımladı. Nasıl olmuştu da, her şeyi önceden sezmeyi, simule etmeyi ve çıkarsamayı deneyen postmodern bilgi toplumu bu tip bir terör saldırısı olanağını düşünememişti? Bunun yanıtı basit: Geleceği düşünürken insanı dışlama eğilimi gösteriyoruz!
Gen tekniği, robotbilim ve nanoteknoloji hakkındaki güncel tartışmalar teknolojik senaryoları merke: alıyor, insanların, dilekleri ve umutları, bilgi ile ilişkilerinin tür ve tarzı, ana tu­tumları, dünya görüşleri ve eylem tarzlar ile birlikte nasıl değiştiği yönündeki poli tik soru burada hemen hemen hiçbir rol oynamıyor.
Yeni teknolojilerin yaşam biçimlerine entegrasyon
Demokratik toplumların geleceği normatif bir tasarım olarak betimlenebilir: Ana hedef aşağılama ve vahşetin azaltılması ve dayanışmanın artırılmasından ibaret. Bu eylem ilkeleri somut ütopyaların bulunmasında yön­lendirici bir rol oynuyor. İşlevleri bize gelecek hakkındaki bilimsel hakikati söylemek değil. Bunlar insanların bir ara da yaşamasını gitgide daha demokratik ve daha insancıl biçimlendirmeye hizme eden entelektüel araçlar. Kastettiğim ütopyalar ise yeni teknolojilerin demokratik yaşam biçimlerini zayıflat -
maksızın, aksine onları güçlendirerek ve iyileştirerek nasıl bu yaşam biçimlerine entegre edileceği sorusu ile ilgili.
Internet de basit, insani bir buluş. Bertelsmann, Kirch, Murdoch ve Turner
Pay-TV çağını ilan ederken, bilgisayar tutkunları başlangıçta askeri amaçlar için kurulmuş internetin Backbone sistemini çoktan evlerindeki PC ile bağlantılandırmış ve iletişim ortamı
CHIP | OCAK 2002
olarak kullanmaya başlamış bulunuyor­du. Ağ somut gereksinimlerin ve insani eylem bağlamlarının sonucu olarak oluşmuş bir ortam. Buna karşılık dijital televizyon çok çaba gerektiren araştırma projelerinin, eğilim çıkarsamalarının ve piyasa analizlerinin bir ürünü.
E-cornmerce, düşünen şeyler ve beyinlerimizin dijital ölümsüzlüğü hakkındaki popüler vizyonlar da gazetelerin kültür sayfalarını doldurmak ve araştırma bütçelerini boşaltmak için birebir. Ama gerçekte gelecek onu yaşamaya başlayan insanlar tarafından
çokbiçimli, transkültürel ve antiotoriter olarak biçimlendirmek yönünde
kullanılabilecektir.
Dijital bilgi akışı ile daha geniş görüşlü bir dünya özlemi
Gitgide daha fazla İnsanın kendi kendine bir yargı oluşturma ve dijital bilgi akışlarını entelektüel bir biçimde kanalize etme yeteneğine kavuşacağı bir dünya umudunu taşıyorum. Bir başka deyişle sosyal bakımdan sağlam bilginin basma buyruk merak ve narsistik iş an­layışından daha fazla önemsendiği bir dünya bu. Bu ütopyayı biraz somutlaştırmayı denemek İstiyorum: 2021 yılındayız. Roma, Prag ve Berlin'den arka­daşlarım benimle birlikte 60. yaş günümü kutlamak üzere tren ile bana gelmişler. Tren biletlerini "Digs" biriminde ödemişler. Çünkü yüzyılın başındaki terör dalgası neredeyse tüm ülkelerin hükümetlerini bir dünya parlamentosunda bir araya getirmekle kalmamış, aynı zamanda ekonomik küre­selleşmeyi de ilerletmiş ve tüm para bir­imlerini tek bir dijital birime geçirmiş.
Akşamları televizyonun karşısına geçiyoruz. Yüzyıl değişirken bir sıfır medya (önemsiz medya) olan televizyon sivil toplumsal kamuoyunun iddialı bir forumu halini almış. Televizyon internet ile bağlantılı ve tabii ki her yayında yayını hangi dilde dinlemek istendiği seçilebiliyor. Avrupa'daki çoğu insan en azından üç anadil konuşuyor. Avrupai kültür topluluğunun gücü de burada yatıyor. Dilin dünyalara giden yolu açtığı yönündeki felsefi görüş, eylemler için be­lirleyici bir rol oynuyor.
Tam da haberler yayına başlamak üzere. Bu yayın bir saat sürüyor. Yayının açılısını erkek ya da kadın dünya başkanının yirmi dakikalık bilançosu oluşturuyor. Dünya yönetimindeki bu İki yüksek merciinin her seferinde bir erkek ve bir kadın tarafından paylaşılması yer­leşik bir hal almış.
,,Sinizm ve dar kafalılık
insanlığın sonu olabilir."
şekillendirilir. Bu yüzden şu soruların gelecek araştırmalarının merkezine yer­leştirilmesi gerekli: Düşünme tarzlarımız ve iletişimsel yeteneklerimiz nasıl bir değişime uğrayacaktır? Medya ehliyeti ve yargı gücü nasıl bir gelişme gösterecektir? Bireysel öz imgelerimiz, beden bilincimiz ve kolektif politik ana tutumlarımız nasıl bir hal alacaktır?
Her alanda daha iyi bir eğitim ve yeni medyanın rolü
Beni yönlendirmesine izin verdiğim somut ütopya bir eğitim (kültür) ütopyasıdır. Gitgide daha fazla insanın gitgide daha iyi okullara ve üniversitelere gideceğini umut ediyorum. Orada ekonomi, bilim, kültür ve politika alan­larında gerçekleştirilebilecek iddialı pro­jelerin geliştirilmesine yardımcı olacak şekilde medyalardan işinin ehli bir biçimde yararlanmayı öğreneceklerini umut ediyorum.
Burada kendi yaşam Öykülerinde iddi­alı eğitimin nelere kadir olduğunu yaşamış eğitim (kültür) politikacıları tasarlıyorum. Bu tip insanlar günün birinde gerçek bir eğitim (kültür) refor­mu gündeme getirebilecektir. Bu reform ise teknolojilerle birlikte insanların da gelişmeyi sürdürebilecekleri - üstelik de
çözümünde entelektüel politikacılar ve eğitimli (kültürlü) yurttaşların birlikte çalışacakları şekilde katılırnsal elemanlar­la değiştirilmiş bulunuyor.
Anlatmayı burada kesiyorum. Gerçek muhtemelen farklı olacaktır. Ancak in­sanlığın geleceğinin bir felaketle sonuçlanmaması için, kendimize ve çocuklarımıza somut ütopyalar için tin­sel serbestlik sağlamamız önem kazanıyor. Yalnızca içimizdeki saf olma cesareti ve değişikliğe uğrama gücünü bulursak, yalnızca gündelik yaşamın biz­den beklediğini sinik bir biçimde gerçek­leştirmekle kalmamayı öğrenme şansımız doğacaktır. Bunun yerine şimdiki zaman­dan daha iyi olan bir geleceğin biçimilendirimesinde çalışabiliriz.
Mike Sandbothe Çeviri: Garo Antikacıoğlu, agaro@chip.com.tr
yalnızca bir uygulama süreci olarak değil - temeli oluşturacaktır.
Eski ve yeni medya teknolojileri eşit haklara sahip olarak yan yana yer alacaktır. Dil, yazı, resim ve müzik kitap basımı, radyo, televizyon, video ve inter­net ile ekoiojik bir medya birliğinde in­sanların ve toplulukların öz duygusunu
Daha iyi bir gelecek için tinsel serbestlik
Ulusal ve yerel halk temsilcileri de yüksek bir itibara sahip. Artık politikayı bir kitle medyası tiyatrosu olarak sahnelemeye gerek yok. Çünkü temsili demokrasi sis­temi, devletle ilgili görevlerin
CHIP | OCAK 2002